tafresh news مرکز اصلی خبر رسانی از تفرش
| ||
|
باس سحاب از او به عنوان بنیانگذار دانش نقشهنگاری به شیوه نوین در ایران یاد میشود. عباس سحاب همچنین بنیانگذار موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب است. به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک عباس سحاب در سوم دی ماه ۱۳۰۰ در روستای «فم» تفرش متولد شد. او تنها پسر ابوالقاسم سحاب از دانشمندان عصر خود بود که شمار تألیفاتش به بیش از ۷۰ جلد میرسد. بنا به گفته اعضا خانوده، در هنگام تولد عباس، پدرش ابوالقاسم سحاب رییس معارف ولایت ثلاث (ملایر، نهاوند، تویسرکان) و مقیم نهاوند بود و در شرایط دشوار زمستان خود را از نهاوند به روستای فم رسانید تا فرزند پسری را که پس از نه دختر نصیب او شده بود و آرزو داشت از وی شخصیت بزرگی بسازد از نزدیک ببیند. چهارساله بود که به تشویق و راهنمایی پدر به مکتب درس ملاحسین شاهمیری رفت و مدت سه سال نزد این استاد شاگردی کرد. در هفت سالگی برای ادامه تحصیل وارد مدرسه کمالیه شد. سپس برای ادامه تحصیلات متوسطه به مدرسههای ابن سینا و علمیه رفت. در این مدارس بود که ذوق و استعداد سرشار وی به جغرافیا نمایان شد و تحت راهنماییهای پدر و آموزگاران بیشتر اوقات خود را در تهیه نقشههای جغرافیایی گذراند. در همین دوره دبیرستان، اولین نقشه تهران را بعد از شش ماه کار و تلاش به خط لاتین تهیه کرد. عباس سحاب به دلیل علاقه وافر به دانش جغرافیا در سال ۱۳۱۵ به همراه پدر سنگ بنای نخستین مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی خصوصی ایران را گذاشت. وی برای تهیه نقشههای مناطق گوناگون ایران به بیش از سی هزار شهر و روستا سفر کرد. وی در سال ۱۳۳۴ با همکاری موسسه کلمبوس آلمان، کره جغرافیایی را به خط و زبان فارسی تولید کرد. عباس سحاب مولف، نقشه نگار و ناشر صدها اطلس و نقشه جغرافیایی از شهرها و استانهای ایران، کشورهای خاورمیانه، خلیج فارس و دودمانهای تاریخی ایران است. او با ابداع سبکی نوین در تولید نقشههای جغرافیایی به عنوان یکی از نقشهنگاران صاحب سبک در دنیا مطرح شد. مطالعه، پژوهش و گردآوری اسناد تاریخی و جغرافیائی خلیج فارس برای مقابله با سازندگان اسامی جعلی و اثبات حقانیت ایرانیان و اصالت نام این آبراه همیشه ایرانی ازسالهای دهه ۴۰ خورشیدی تا پایان حیات از دغدغههای بزرگ استاد سحاب بود. وی با تشکیل نخستین نمایشگاه اسناد تاریخی و جغرافیائی خلیج فارس در سال ۱۳۴۵ و تدوین و انتشار چند مجلد اطلس به زبانهای فارسی، عربی و انگلیسی و شرکت در مجامع علمی داخل و خارج کشور و تشکیل نمایشگاهها در این زمینه اهتمام کرد. عباس سحاب در ۱۴ فروردین ۱۳۷۹ درگذشت و در قطعه هنرمندان و دانشمندان ایران در گورستان بهشتزهرا(تهران) به خاک سپرده شد [ شنبه 5 مرداد 1392
] [ 17:40 ] [ alireza parsa ] مسوول واحد مبارزه با بیماریهای واگیر مركز بهداشت استان مركزی گفت: بیماری تب كریمه كنگو در این استان مهار شده و مورد جدیدی از این بیماری گزارش نشده است. دكتر منصوری در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک افزود: شیوع بیماری تب كریمه كنگو در سال جاری با گزارش مواردی از ابتلا در استان خراسان در كشور آغاز شد كه در استان مركزی نیز یك مورد مثبت از این بیماری ثبت شد. وی گفت : گزارش ثبتی تب كریمه كنگودر استان مركزی امسال متعلق به پسر بچه ای دریكی از روستاهای خمین بود كه جان خود را از دست داد. مسوول واحد مبارزه با بیماریهای واگیر مركز بهداشت استان مركزی افزود : با تشكیل كمیته ویژه ای، اقدامات پیشگیرانه و آمادگی های لازم در مراكز درمانی استان مركزی انجام شد و تمامی پرسنل درمانی علاوه بر آموزش به تجهیزات پیشگیری مجهز شدند. دكتر منصوری گفت : در مجموع امسال هشت مورد مشكوك از بیماری تب كریمه كنگو در استان مركزی گزارش شد كه تنها یك مورد آن مثبت بود. وی افزود : سه مورد از بیماران مشكوك گزارش شده مربوط به شهرستان ساوه، یك مورد آشتیان، یك مورد تفرش، یك مورد زرندیه و یك مورد در اراك بوده است. مسوول واحد مبارزه با بیماریهای واگیر مركز بهداشت استان مركزی گفت : پنج مورد از گزارش های مشكوك تب كریمه كنگو استان مرد و سه مورد جنسیت زن داشتند. دكتر منصوری، اطلاع رسانی مناسب به مردم، آموزش های به موقع و برنامه های مراقبتی و پیشگیری به هنگام را رمز موفقیت استان در كنترل موارد این بیماری كشنده عنوان كرد. تب كریمه كنگو یك بیماری حاد تب دار و خونریزی دهنده است كه ازطریق گزش كنه و یا تماس با خون، ترشحات،لاشه دام و یاانسان آلوده منتقل میشود. [ شنبه 5 مرداد 1392
] [ 17:38 ] [ alireza parsa ] جشن باستاني تيرگان همزمان با اولین روز از فصل تابستان با حضور جمعی از مسولان استان مرکزی و جمع گسترده ای از مردم فراهان در جوار امام زاده احمدبن علی(ع) روستای مشهد ذلف آباد این شهرستان برگزار شد. نماينده مردم تفرش، آشتيان و فراهان در اين آيين در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک گفت: در اين جشن باستاني مردم فراهان، روستاها و شهرهاي اطراف آن در جوار امامزاده احمد بن علي (ع) روستاي تاريخي ذلف آباد جمع شده و با اجراي برنامه هاي فرهنگي، هنري و سرگرم كننده از نعمت هاي خداوند در فصل درو گندم و اولين روز تابستان شكرگزاري كردند. [ شنبه 5 مرداد 1392
] [ 17:37 ] [ alireza parsa ] معاون امور معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مركزي گفت: وجود ذخاير غني آهن پلاسري در استان سرمايه ارزشمند ملي است: به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک، حسني افزود: بر اساس مطالعات انجام شده محدوده ذخاير بزرگي از اين ماده معدني در حد فاصل تالاب كويري اراك تا شهرستان ساوه كشف شده كه از اين گستره حجم قابل ملاحظه اي آهن پلاسري و برخي مواد معدني ارزشمند و كمياب قابل استحصال است. [ شنبه 5 مرداد 1392
] [ 17:33 ] [ alireza parsa ] به گزار ش خبرنگار باشگاه خبرنگاران ارا ک ، فراهان نامی آشنا ، سرزمینی حاصلخیز و با مفاخری تاریخ ساز در ایران است . هر ایرانی نام فراهان را می شنود به یاد نام آوران ادبیات و سیاستمداران اسلام شناس و ضد استعماری چون قائم مقام فراهانی و میرزا تقی خان امیرکبیر می افتد . لغت شناسان فراهان را فشرده واژه فراهان می دانند دریاچه ای که امروز دریاچه ای میقان نامیده می شود در روزگاران گذشته هامون نامیده می شد وهمه روستاها و شهرهای کوچک پیرامون این دریاچه را فراهلامون می نامیدند . فراهان نام روستا و شهرهایی بود که در بالا یا فرای دریاچه ساخته شده است. سرزمینی که از یکسر به خورهه و از سویی به تفرش و از سوی دیگر به کمیجان کشیده شده بود ؛ فراهان نامیده می شد . واژه اوستایی منش از ریشه میهن جای گزیدن و ماندن گرفته شده است که در مجموع فرمهین را می توان به شکوه میهن معنا کرد . فراهان در سده نخستین هجری قمری از متعلقات همدان بوده و مردم بومی آن پیرو آئین زرتشت بودند آتشکده ی آذر کشنسب تا سال 282 ه ق در روستای فردقان می سوخته تا اینکه در زمان خلافت خلیفه دوم توسط مالک بن عامر اشعری مسلمان شدند . فراهان در عهد ساسانیان خوش آب و هوا و شامل 360 پارچه روستا می شده است . فراهان تا پیش از سال 1316 از توابع شهرستان قم بود و بعد از آنکه سلطان آباد عراق به شهرستان اراک شد و در سال 1342 بعد از اینکه تفرش به شهرستان ارتقاء یافت . فراهان به دو بخش فراهان سفلی تابع بخش مرکزی اراک و فراهان علیا تقسیم شده در تغییراتی که در سالهای 1366 و 1372 رخ داد تعداد 15 روستای دیگر از فراهان جدا و به شهرهای کمیجان و اراک ملحق گردید و در سال 1389 با مرکزیت فرمهین با جمعیت 26000 نفر ، دو بخش و 53 روستا به عنوان شهرستان فراهان هویت مستقل پیدا کرد . جاذبه های تاریخی و فرهنگی : شهر زیر زمینی ذلف آباد : شهر زیرزمینی ذلف آباد که در سال 1388حفاری و رونمایی گردید یکی از سکونتگاه ها ی دوران ایلخانان می باشد که در 5 کیلومتری شمال شهر فرمهین واقع شده است و به صورت یک سایت موزه مورد بازدید مردم قرار می گردید این شهر تا 200 سال قبل محل زندگی مردم بوده که در این سالها توسط حکومت قاجاریه به آب بسته می شود و مردم فراهان مجبور به ترک آن می شوند . این شهر زیرزمینی در جوار امامزاده احمد ذلف آباد قرار دارد جشن قدگان یکی از نادر ترین مراسم این منطقه در امامزاده احمد ذلف و در روز اول تابستان برگزار می شود [ شنبه 5 مرداد 1392
] [ 17:20 ] [ alireza parsa ] به گزارش گروه استانهاي باشگاه خبرنگاران، استان مرکزی به عنوان پایتخت صنعتی ایران تقریباً در مرکز ایران قرار دارد. بزرگترین شهر و مرکز استان مرکزی کلانشهراراک میباشد. در روزگار کهن این شهر عراق نام داشت که در زمان تسلط اعراب بر ایران عراق عجم نامیده میشد که شامل بسیاری از استانهای همجوار امروزی میشد. این استان از شمال به استانهای تهران، البرز و قزوین، از غرب به استان همدان، از جنوب به استانهای لرستان و اصفهان و از شرق به استانهای تهران، قم و اصفهان محدود است.
این استان با مساحتی معادل ۲۹٬۵۳۰ کیلومتر مربع حدود ۱،۸۲ درصد از مساحت کل کشور را به خود اختصاص دادهاست. بر اساس آخرین تقسیمات کشوری، استان مرکزی دارای ۱۲ شهرستان، ۲۳ بخش، ۳۲ شهر، ۶۶ دهستان و ۱٬۳۹۴ آبادی دارای سکنه و ۴۶ آبادی خالی از سکنهاست. مرکز این استان شهر اراک است. شهرستانهای این استان عبارتاند از: محلات، اراک، ساوه، تفرش، خمین، فراهان، دلیجان، شازند، آشتیان، کمیجان، زرندیه و خنداب
دریاچه میقان:
این دریاچه در شمال شرقی اراک و در دشت فراهان قرار دارد، مساحت اش بسته به میزان بارندگی از صد تا صد و ده کیلومتر مربع تغییر می یابد. آب این دریاچه شور است. از نظر اقلیم زمستان های معتدلی دارد و همین سبب شده تا در پاییز و اوایل زمستان زیستگاه پرندگان و به ویژه پرندگان مهاجر باشد.
دریاچه خورهه:
این دریاچه دائمی از یکی از معدود دریاچه های معدنی استان مرکزی است. خودجوش است و حاوی ترکیبات گوگردی، غیر از آن به سبب جایگاه تاریخی اش مورد اهمیت است. همچنین از لحاظ علم پزشکی نیز مورد توجه است.
به گزارش گروه استانهاي باشگاه خبرنگاران، يکي از مهمترين جاذبه گردشگري استان مرکزي آثار تاريخي ميباشد.
غارها و كوه هاي معروف استان:
غار چال نخجير در دليجان با توده هاي زيباي رسوبي
غار شاه كيخسرو ، سوله خونزا ، قلعه جوق ، هيزج و سفيد خاني در اراك قله شهباز(3388 متر) در رشته كوههاي راسوند . امتداد اين رشته كوهها به طرف جنوب شرقي به كوههاي الوند لكان با ارتفاع 3056 متر در غرب خمين مي رسد . كوه گوچه در تفرش با ارتفاع 3140 متر .قله مودر با ارتفاع 2339 متر در اراك و از نظر اكولوژي حيواني ، حيوانات اين مناطق ، گرگ ، شغال ، روباه ، پلنگ ، يوزپلنگ ، قوچ ، ميش و بز ، درنا ، كبك ، تيهو ، باقرقره و فاخته مي باشند .
جاذبه هاي سياحتي:
جموعه بازار اراك ، متشكل از چندين سرا، مسجد ، مدرسه علميه ، حمام ..... مدرسه سپهداري كه مهد پرورش علماي بزرگ چون حضرت امام خميني رضوان الله تعالي عليه بوده است و بنيانگذار آن سپهدار اعظم مي باشد .حمام چهارفصل در اراك مربوط به دوران قاجاريه ، سربينه حمام با كاشي خشت هفت رنگ مزين گرديده است و ستونهاي زيرگنبد سربينه حمام داراي پيچكهاي بسيار زيبا است و سقف اصلي بر روي هشت ستون قرار دارد .پل هشت دهنه سرخده ساوه با ارتفاع حدود 8 متر و طول 70 متر با دهنه هاي 5/4 الي 5 متر . بقعه ابوالعلاء در تفرش كه مشتمل برگنبد رفيع و 4 ايوان و 4 حجره و غرفه و ايوان كه مجموعاً بصورت 8 ضلعي قرار گرفته اند . بناي تاريخي شيخ مرادآباد ، مربوط به دوره ساسانيان در چهارده كيلومتري جنوب شرقي اراك .ستونهاي تاريخي خورهه نزديك محلات .
جاذبه هاي زيارتي
اماكن زيارتي و مذهبي
امامزاده محمد عابد، شاهزاده حسين و حواخاتون در روستاهاي مجاور اراك -امامزاده سهل بن علي واقع در آستانه شازند - امامزاده هفتاد و دو تن در ساروق - امامزاده علي بن باقر (ع) در مشهد اردهال - امامزاده سيد اسحاق (ع) در ساوه - امامزاده محمد (ع) در اراك - مقبره آقا نورالدين در اراك .
شهرستانهاي تابعه استان و موقعيت گردشگري آن.
شهرستان آشتيان:
شهرستان آشتيان در مركز استان واقع شده است و جمعيتي در حدود 21334 نفر دارد از شهرها بسيار كهن ايران و در گذشته جز ماد سفلي يا ماد بزرگ بوده است كه آثار دژهاي مادي در اين شهر به چشم مي خورد از اين روست كه نام قديمي اين شهرشتيان به معني محل آتشكده بوده است اين شهر مهد پرورش رجال نامي همچون ميرزا حسن آشتياني و اقبال آشتياني مي باشد .
مراسم سنتي
جشن كوسه ناقلدي (ناقالي):
بنا بر يك افسانه قديمي، حضرت موسي كه در خدمت شعيب چوپاني مي كرد يك بار 50 روز به نوروز مانده سري به گوسفندان زد و متوجه شد كه همگي دوقلو به دنيا آوردهاند. چون به خانه بازگشت از شدت خوشحالي و شادي به همسر خود مژده داد و به شادماني پرداخت. اين جشن در روزگاران قديم، مخصوص چوپانان و گلهرانان بوده ولي امروزه دلاكان، حماميها و افراد متفرقه و بيچيز ناقلدي راه مياندازند. بازيكنان در اين جشن بين 5 تا 10 نفرند.
نفر اول با پوشيدن لباس چوپانان و به سر كردن پوست بزغاله و تزئين خود، به نقش كوسه يا ناقالي درميآيند. نفر دوم پسري پانزده ساله با پيراهن و چادري زنانه، نقش عروس كوسه را دارد. دو نفر ديگر هر كدام دو شاخ به سرشان مي بندند و چند زنگ به خود مي دوزند (اين دو نفر تكه نام دارند). از اين دو نفر يكي توبره (خورجيني بزرگ) به دوش مياندازد و انعام مردم را جمعآوري مي كند. در اين ميان دو يا سه نفر هم ساز و دهل دارند كه نوازنده گروهند.
كوسه كه در پيشاپيش گروه حركت مي كند با حركت دستان صداي زنگهاي بسته شده به خود را در ميآورد و سپس وارد خانهاي مي شود (در اين روز مردم درب خانه را باز نگه مي دارند) و با پاشنه كفش و يا چوب دست خود ضربهاي به طويله مي زند با اين اعتقاد كه اين كار شگون دارد و خير و بركت براي صاحب خانه ميآورد. كوسه كه همچنان صداي زنگها را درميآورد، اشعاري را ميخواند. بعد از آوازخواني كوسه دو تـَكه (افرادي كه در پوست بز هستند) با يكديگر چوپ بازي مي كنند و عروس و كوسه با هم مي رقصند.
اوج جشن و هنرنمايي كوسه و همراهان در منزل كدخداي ده است. در اين خانه كوسه هنرنمايي را به حد كمال مي رساند و صاحبخانه مبلغي پول يا خوراكي به كوسه ميدهد. اين جشن علاوه بر روستاهاي آشتيان در روستاهاي محلات و اراك و همچنين در سرزمينهاي شمالي (گيلان و مازندران) و غرب كشور (آذربايجان و كردستان) با اندك تفاوتي برگزار مي شده است.
شهرستان اراك:
شهرستان اراك داراي 3 بخش و 4شهر است و از شمال به ساوه واز جنوب به سربند و. خمين و شرق به آشتيان و تفرش و از غرب به استان همدان محدود مي شود اين شهرستان با جمعيتي در حدود 592093 نفر از شهرهاي پر جمعيت كشور است قدمت اين شهر به زمان فتحعلي شاه قاجارمي رسد وجود كارخانه ها و صنايع مختلف در محدوده شهر و در مركز قرار گرفته اند باعث جذب فعاليتهاي صنعتي و خدماتي در اراك شده است عمد صايع دستي آن فرش ساروق و از شهرت خاصي برخودار است در سال 82 شهرستان كميجان از شهرستان اراك منتزع گرديده است. موزه حمام چهار فصل در اين شهر به يادگار مانده است .
جاذبه هاي طبيعي
اقليم، تفرجگاه:
جريان سرشاخههاي رودخانه قرهچاي (رودخانه شراء و مهاجران) در غرب شهرستان اراك، مناطق سرسبز حواشي اين رودخانه و همچنين اقليم كوهستان و نقاط مرتفع جهت كوهنوردي، اين قسمت از شهرستان اراك را از ساير مناطق متمايز نموده است.
هر چند استفادهكنندگان از اين عوامل طبيعي بيشتر اهالي منطقه هستند ولي گاهي كساني كه روزي با نشاط همراه با شنا و ماهيگري را ترجيح مي دهند نيز از گوشه و كنار استان و يا خارج از استان به اين مناطق مي آيند.
چشمهها
چشمه چپقلي:
اين چشمه در دامنه شمالي ارتفاعات «باغ برآفتاب» در جنوب سه راهي اراك ـ ملاير ـ شازند قرار گرفته است.
اين چشمه در بالاي درهاي بسيار زيبا واقع شده است كه پس از رسيدن به بالاي دره در كنار چشمه به هر تازه از راه رسيدهاي جاني تازه مي بخشد. آب و هواي پاك و لطيف و چشمه جوشان با آب بسيار خنك و گوارايش خاصيت درماني و تقديس آن (به گفته اهالي و مراجعهكنندگان) باعث جذب عدهاي علاقهمند به طبيعت شده كه اكثراً پس از استفاده از آب چشمه مقداري از آن را با خود مي برند. در پايين دست چشمه، محوطهاي حدوداً يكهزار متري وجود دارد كه تقسيم بندي شده و در آن درختاني ملاحظه مي گردد.
امكانات و تأسيسات اين منطقه شامل استخري در ابعاد 4´30 و ارتفاع 2 متر است كه آب چشمه به درون آن هدايت مي شود. ساختماني به ابعاد 8´6 متر نيز با سقف شيرواني به عنوان استراحتگاه و نمازخانه در اين محوطه ديده مي شود.
غارها:
شهرستان اراك به خاطر گسترش سازندههاي آهكي و دولوميتي، محل تشكيل غارهاي بسياري بوده است كه در ذيل به غارهايي كه تاكنون كشف شدهاند، اشاره مي شود.
غار قلعه جوق و مقبره اسرارآميز آن:
اين غار در نزديكي روستاي چهرهقان از توابع بخش وفس اراك، در كوهي به نام قوزي قشلاق (در زبان محلي به معني سايه رو) واقع شده است.
اين غار به وسيله انسان و در دل كوه حفر شده و داراي سه مدخل است. در گذشته نردباني در پاي آن قرار داشت كه رفتن به درون آن را آسان مي نمود ليكن امروزه آن نردبان از بين رفته و بدون وسايل كوهنوردي رفتن به درون غار ممكن نيست.
علاوه بر دسترسي به آن كمي مشكل است. برخي معتقدند كه اين غار يا دهليز به منظور دفن مردگان بوده و در واقع بايد آن را آرامگاه دانست، زيرا مطابق آيين زرتشت، استخوانهاي مردگان را در دخمههاي مخصوص ميگذاشتند، به عقيده باستانشناسان اين مقبره ها مربوط به دوره مادها مي باشد.
غار سفيدخاني:
اين غار در 18 كيلومتري جنوب شهر اراك در كوه سفيدخاني واقع است وجه تسميه آن، برف فراوان اين كوه است. كه در تابستان در برخي از قسمتهاي سايهگير آن به چشم ميخورد. در دامنه اين رشته كوه، چشمه هاي آب فراواني يافت مي شود كه معروفترين آنها چشمه چپقلي است.
از زيباييهاي غار فوق «وجود دودكش جن» است كه در دهانه غار بصورت تنوره دهانه باز ديده مي شود، همچنين وجود آب در منبعي به طول 5 و عرض 3 و ارتفاع 7 متر، بعلاوه ستونهاي استالاكتيكي فراوان و زيبا از ديگر جاذبههاي غار سفيدخاني است. دسترسي به اين غار از طريق روستاي رباط ميل و روستاي خانه ميران ميسر است.
غارهاي انجدان:
انجدان در 40 كيلومتري جنوب شرقي اراك در دامنه كوه چشمه، بين خمين و اراك و محلات واقع شده است كه به علت غارهاي معروف و باستاني شهرت يافته است. نزديكترين راه دسترسي به آن از طريق جاده آسفالت اراك ـ خمين (كيلومتر 26 از طريق روستاي امانآباد) است در اين منطقه غارهايي به شرح زير وجود دارد:
غار آسيلي:
در مغرب انجدان قرار داشته، طول كلي غار 5/73 متر و عرض آن 8 متر مي باشد. در آن حوضچههايي قرار دارد كه ديواره هاي آن يكپارچه از مواد آهكي و بلورهاي منشوري استالاكتيكي پوشيده شده است.
غار طاقارچه:
طول آن 22 متر و عرض ميانه آن 5/7 متر و عرض انتها 11 متر ميباشد.
غار گيوه كش:
طول آن 9 متر و عرض آن 6 متر و ارتفاع آن 5/1 متر.
غار شغال دره:
با 11 متر طول، 2 متر عرض، و 30/1 متر ارتفاع.
درياچه يا كوير ميقان:
درياچه يا كوير ميقان در شمال شرقي اراك و در دشت فراهان قرار دارد. مساحت آن بين 100 تا 110 كيلومتر مربع متغير است و حدود 1655 متر از سطح دريا ارتفاع دارد. آب درياچه شور است. محدوده درياچه از جهت اقليمي داراي زمستانهاي معتدل است. همين ويژگي سبب مي گردد كه در پاييز و اوايل زمستان زيستگاه پرندگان، بويژه پرندگان مهاجر باشد. اين پرندگان در سفر طولاني خود از نواحي سردسير شمال به سرزمينهاي گرمسير جنوب ايران، از نيمه دوم آبان تا نيمه اول ديماه در اين منطقه به سر مي برند.
مجموعه بازار تاريخي اراك:
بازار از بناهاي اوليه شهر اراك است كه در زمان فتحعلي شاه قاجار تأسيس گرديد. در اين مجموعه كليه امكانات رفاهي از قبيل مسجد، حمام، مدرسه و آب انبار احداث گرديده و از اين لحاظ از پيشرفتهترين اصول معماري و شهرسازي آن زمان بهرهمند است.
همچنين آثاري از طرح فاضلاب نيز در برخي از محلها مشاهده مي شده كه در حال حاضر تخريب شده و از ميان رفته است. مصالح به كار رفته در كل ساختمان، مجموعهاي از خشت و گل و آجر و سنگ بوده كه به علت تعميرات و ملحقات انجام شده، اصالت اوليه آن كم و بيش از بين رفته است.بازار اراك در دو محور شمالي جنوبي و شرقي غربي بطور مستقيم و عمود بر هم در مركز بافت شطرنجي اوليه شهر قرار دارد. در چهار طرف بازار، چهار دروازه بود كه همگي در طول زمان و گسترش شهر از بين رفته اند. در مجموعه بازار حدود 20 باب كاروانسرا يا تيمچه ساخته شده كه اغلب آنها از ساختمانهاي اوليه شهر ميباشند. مشهورترين آنها عبارتند از سراي آقايي، سراي كتابفروشان، سراي نوذري و سراي اكبري.
بناي تاريخي مدرسه سهپداري:
اين مدرسه از بناهاي اوليه شهر است كه در دوران فتحعلي شاه قاجار همزمان با شهر سلطان آباد (اراك) بوسيله يوسف خان سپهدار ساخته شده است. سبك بنا تا حدودي از سبك مدارس دوره صفويه اقتباس شده، اما كاشيكاريهاي ويژه دوره قاجاريه است.
اين بنا داراي مسجد، آب انبار، صحني نسبتاً وسيع و حوضي سنگي در وسط آن است. اين مدرسه از مراكز علمي و فرهنگي و مذهبي كشور محسوب مي گردد. تني چند از علما و مجتهدين بزرگ ايراني از جمله حضرت امام خميني (ره)، آيت الله سيد محمد رضا گلپايگاني، آيت الله اراكي و بسياري ديگر از علما در اين مدرسه به تدريس علوم ديني پرداختهاند.
شهر زيرزميني ذلف آباد:
در 22 كيلومتري شمال اراك از توابع فراهان آثاري ديده مي شود كه به آن شهر قديمي «ذلف آباد» مي گويند. خرابههاي موجود مي رساند كه در گذشته اين شهر، آباد و بزرگ بوده است. ولي در حال حاضر به جز چند اثر تخريب شده در اين منطقه چيزي ملاحظه نمي گردد. درباره اين شهر روايات زيادي وجود دارد كه براي مشخص نمودن وضعيت تاريخي، قدمت و ويژگيهاي آن احتياج به كارشناسي و حفاري است.
بناي تاريخي حمام چهارفصل (موزه):
اين بنا مربوط به دوره قاجاريه است و از آثار ارزشمند و بسيار زيباي منطقه محسوب ميشود. اين حمام داراي سه قسمت بوده، حمام مردانه، حمام زنانه، و حمام اقليتهاي مذهبي و مانند تمام حمامهاي قديمي كه از آب جاري استفاده مي كردند، چند متر از سطح خيابان گودتر است.
رخت كن حمام با كاشيهاي بسيار زيياي هفت رنگ تزيين شده و سقف حمام روي هشت ستون فرار دارد كه اين ستونها داراي پيچگاههاي بسيار زيبا و كاشيهاي منقوش مي باشند. در حال حاضر اين حمام به عنوان موزه، مورد بازديد علاقهمندان قرار مي گيرد.
بناي تاريخي پير مراد:
اين بنا در روستاي مراد آباد و 14 كيلومتري شمال شرقي شهر اراك واقع مي باشد. معروف است كه شاپورذوالاكتاف ساساني براي جنگ از اين ناحيه گذشته و از پير اينجا درباره پيروزي خود ميپرسد. پير جواب مثبت مي دهد، هنگام بازگشت شاپور، پيرمرد مرده بود. شاپور دستور مي دهد براي او بقعهاي بسازند. اين بنا از بين رفته است ليكن در دوره سلجوقي مجدداً بقعهاي بنا كردهاند.
روستاي انجدان:
اين روستاي كهن در 37 كيلومتري شرق اراك واقع شده است. بقاع شاه غريب و شاه قلندر (كه از پيشوايان فرقه اسماعيليه بودهاند) و بقعه چهل دختران در اين روستا قرار دارند. تاريخ بناها مربوط به دوره صفويه است.
بناي تاريخي كاروانسرا:
اين بنا مربوط به دوران صفويه است كه در فاصله 40 كيلومتري شرق اراك، نزديك روستاهاي انجدان و امانآباد قرار دارد. اين كاروانسراي مربع شكل در مسير اصفهان به غرب ايران ساخته شده و داراي چهار «شترخواب» به هم متصل و دروازه سنگي بسيار بزرگي بوده است. اين بناي تاريخي از آجر، ساروج و گچ ساخته شده ولي در حال حاضر خسارت فراوان ديده و قسمت فوقاني برجها و برخي از سقف هاي آن فروريخته است.
مراسم سنتي
سيزدهبدر در خنداب:
سيزدهبدر مراسم عمومي و فرهنگي كشور است كه در نقاط مختلف كشور به شيوههاي گوناگون برگزار مي شود.
در خنداب و آباديهاي اطراف آن (شمال غربي اراك) اين مراسم به شكل خاصي اجرا ميگردد. در اين روز افراد به چهار گروه مردان، زنان، دختران و پسران تقسيم مي شوند و هر يك از گروههاي جداگانه به دشت و صحرا مي روند. تهيه خوراك و وسايل لازم در اين روز به عهده گروه مربوطه است.
در اين روز بازيهاي مختلفي مانند «الك دولك» و «كوشك معلق» انجام مي شود در پايان هر روز هر يك از گروهها به رودخانه نزديك شده و با انداختن سنگ به آب بر اين باورند كه بلا و سختي و نحوست سيزده را از خود دور مي سازند.
شهرستان دليجان:
اين شهرستان با جمعيتي در حدود 40761 نفر ، در منتهي اليه شرقي استان و در شرق محلات قرارگرفته است و به دليل قرار گرفتن در مسير راه ارتباطي تهران به مناطق جنوبي و اصفهان و نيز جلگه اي بودن وسعت يافته است .
در گذشته به خاطر آنكه گاريها و دليجانهاي مسافري از آنجا عبور و يا در آنجا توقف مي كرده اند به اين نام ناميده شدو سبب رونق آن نيز گردديد . از جاذبه هاي معروف اين شهرستان غار چال نخجير مي باشد.
جاذبه هاي گردشگري
الف ـ بناهاي تاريخي:
بازار نراق:
بازار نراق معروف به بازار شمس السلطنه از آثار تاريخي بسيار زيبا و ديدني است كه در قرن 13 هجري ساخته شده است. ديوارهاي بازار آجري و سقف آن، ضربي آجري است. در حجرهها همه از چوب است كه روي آنها با مهارت و زيبايي خاصي كندهكاري گرديده است. علاوه بر اين براي استراحت كاروانيان در بالاي اين حجره ها اتاقهايي ساخته بودند.اين مجموعه به لحاظ هويت تاريخي و سبك معماري داراي ارزشهاي فراواني است، لذا بايستي در حفظ، بازسازي و نگهداري آن اقدام كرد.
آب انبار حاج مهدي نراقي:
اين آب انبار در سال 1264 هجري قمري ساخته شده است و داراي يك دهليز سرازير با ديوارهاي آجري و سقف ضربي آجري است كه در انتهاي آن يك شير آب قرار دارد.
يخچال:
يخچالي در قسمت بالاي نراق قرار دارد كه قدمت آن را حدود 200 سال دانستهاند و در گذشته از آن براي ذخيره آب استفاده مي شده است.
بادگيرها:
بادگيرها از آثار باستاني و ديدني نراق ميباشند. اين بادگيرها براي خنك كردن سردابها و منازل ساخته مي شده اند. در حال حاضر اين بادگيرها در حال تخريب اند. قدمت آنها را حدود 200 سال دانسته اند.
ـ آسيابهاي آبي: اين آسيابها براي تبديل گندم به آرد بوسيله نيروي آب ساخته و داراي قدمت بيشتر از 100 سال ميباشند.
مسجد جامع نراق:
اين بنا در سال 1243 هجري قمري در زمان فتحعلي شاه قاجار ساخته شد. در ورودي مسجد تمامي از چوب گردو است كه روي آن به زيبايي كندهكاري شده است. حياط مسجد نيز دربي چوبي دارد كه بين حياط و صحن قرارگرفته است. اين درب با كندهكاري زيبا مشبك است و در آن شيشههاي رنگي كوچك نصب گرديده كه شبكهها را تزئين نمودهاست. محراب مسجد نيز يا كاشيهاي رنگي و طرحهاي اسليمي از قسمتهايي است كه به معماري زيبا و هنرمندي خاص ساخته شده است.
جاذبه هاي طبيعي:
غار چال نخچير:
غار چال نخجير (دليجان) در فاصله 8 كيلومتري شمال دليجان و در منطقهاي به نام چال نخچير واقع شده است. اين غار در دامنه كوهي كم ارتفاع قرار داشته و دسترسي به آن آسان است. غار داراي يك شاخه اصلي و چندين شاخه فرعي بوده و از راه همواري مي توان به راحتي در غار حركت كرد. درون غار عموماً كريستاليزه بوده و از سنگهاي تزئيني زيبا تشكيل شده است.
كف و ديوارهاي غار پوشيده شده از اسفنجهاي بلورين است كه از اين جهت يكي از غارهاي زيباي كشور است. علاوه بر اين، غار داراي دالانها و دهليزهاي بسياري بوده كه زيبايي خاصي به آن بخشيده است.علاوه بر اين غار دو غار ديگر در اين شهرستان شناسايي شده. يكي غار «كهك» در كوه غار در شرق روستاي كهك و ديگري غار «سي جوان» در روستاي واران جاسب كه جنبه زيارتگاهي هم دارد.
غار شاه بلبل:
اين غار در كوههاي شرقي شهرستان محلات (بين خورهه و دليجان) واقع شده است. اين غار نيز داراي چشمهاي كم آب است و از نظر مذهبي براي اهالي منطقه غاري مقدس به شمار ميآيد.
امكانات درياچه سد پانزده خرداد: سد پانزده خرداد هر چند به منظوري غير از استفاده گردشگري احداث گرديده است، ليكن درياچه موقعيت طبيعي مناسبي جهت برنامه گردشگري به شمار مي رود. در حال حاضر تنها امكان استفاده از اين درياچه، قايق سواري و آن هم به طور محدود و بدون هيچگونه سرويس ديگر است.
ليكن مجتمع تفريحي و فرهنگي سد 15 خرداد در نظر دارد از اين مكان به عنوان يك مجتمع تفريحي استفاده نمايد. از برنامههاي اين مجتمع احداث خط تله كابين از مجتمع آبگرم محلات به درياچه سد مي باشد.
كاروانسرا و پل دودهك:
اين كاروانسرا در شمال شرقي محلات در مسير جاده دودهك به دهستان خورهه و نزديك جاده آسفالته قم به دليجان قرار گرفته است و قدمت آن به دوران صفوي ميرسد. در چهار گوشه آن، برجهاي مراقبتي ساخته شده، پيهاي بنا از سنگ و ساورج و ديوارها و سقف از آجر مي باشد. علاوه بر اين، اين كاروانسرا داراي دو ايوان، يك آب انبار، باربند و شترخواب يا اصطبل بوده است.
قسمتهايي از اين بناي تاريخي تخريب شده كه در سالهاي اخير تعميراتي در آن بعمل آمده است. پل دودهك نيز بر رودخانه قمرود زده شده و داراي 4 دهانه متقارن ميباشد. عرض پل حدود 3 متر است كه در دوطرف آن ديوارهايي به ارتفاع يك متر ساخته شده است. پايههاي پل از سنگ و ديوارها و سقف از آجر ساخته شده است كه دو دهنه آن به تازگي فرو ريخته است.
مجسمه عمرو يا عمره:
در نزديكي غار شاه بلبل، مجسمهاي وجود دارد كه اهالي منطقه به آن نام عمره يا عمرو دادهاند. اخيراً اين نظر مطرح شده است كه اين مجسمه آناهيتا مي باشد و مسلماً مربوط به دوره قبل از اسلام است. عوامل طبيعي (باد و باران) تا حد زيادي موجب فرسايش اين مجسمه شده است. شناخت دقيقتر آن بايستي توسط كارشناسان صورت گيرد.
شهرستان خمين:
خمين با جمعيتي حدود 118424 نفر ، در جنوب استان قرار دارد اين شهر را در قديم كمره مي گفتند و نام خمين از دويست سال پيش به مركز كمره اطلاق شده است .
در تاريخ خمين به صورت واژه خمي هن آمده است و درباره باني شهر گفته شده است او شهر بانو نامي دختر موبد موبدان اين شهر را بنا نهاده است اقتصاد اصلي شهر خمين كشاورزي است اين شهر به خاطر انكه زادگاه رهبر كبير انقاب اسلامي مي باشد از قداست خاصي برخوردار است در مورد بافت محله اي كه منزل امام در آن واقع شده است از قرائن و شواهد و بررسي و تحقيقات معلوم گرديده كه اين خانه ومنازل مسكوني اطراف ان تاريخ بنايي در حدود دويست سال قبل دارند در اين مجموعه سه خانه بزرگ و برج مراقبتي و يك خانه كوچك و قسمت ورودي اصلي در ناحيه شمالي مجموعه و بقيه در ناحيه جنوبي قرار گرفته اند.
مجموعه تاريخي بيت حضرت امام (ره):
اين ساختمان در محله رازي (لب رودخانه) خمين واقع است و از منازل اطراف خود در گذشته به خاطر شهرت و موقعيت ويژه خود، ممتاز بوده است.
برج دفاعي خانه، در جبهه شمالي ساختمان و بر سر كوچهاي كه در هفتاد سال قبل راه پل را به بازار متصل مي كرده قرار گرفته است و عبور جوي قنات پرآب خمين از اين عمارت و وجود آسيابي، در شرق همين ساختمان و جنب درب ورودي و اصلي آن، وجود يك شتر گلو، يك مسجد كوچك در كنار آسياب و حمامي با ستونهاي سنگي در غرب آن همچنين واقع شدن اين ساختمان در نزديك پل ارتباطي بين خمين و گلپايگان و در كنار دروازه جنبي شهر به اين عمارت موقعيت خاصي مي بخشيده است. اين دروازه در نقشه نظامي مربوط به 74 سال پيش نشان داده شده است.
اين ساختمان اگر چه از هر گونه تزئيني مبراست، اما در عين سادگي در گذشته نسبت به منازل اطراف خود از بزرگي و اهميت خاصي برخوردار بوده است.
جاذبههاي گردشگري
الف ـ جاذبه هاي تاريخي و مذهبي:
در ويژگيهاي تاريخي شهرستان خمين اشاره شد كه جغرافياي تاريخي اين منطقه داراي پيچيدگيها و افتادگيهاي چند ساله است. اين عامل و تخريب و ويراني آثار باستاني و تاريخي باعث عدم امكان دستيابي به اطلاعات تاريخي است.
بطور كلي فقر آثار تاريخي شايد به دلايل زير بوده است:
1ـ انتقال مركزيت تيمره (كمره) بعد از قرون اوليه اسلامي از خمين به گلپايگان كه دلايل آن شناخته شده نيست و ممكن است به دنبال يك ويراني اتفاق افتاده باشد.
2ـ ناامني مضاعف، نسبت به شهرهاي همجوار بويژه در قرون اخير
3ـ وجود زمينهاي مرغوب زراعي پيرامون شهر، تا نيم قرن پيشبرخي از اين زمينها وقفي نيز بودهاند. از بررسي اسنادي كه در اين مورد وجود دارد مشخص ميگردد كه آثاري چون قلعه شهريار، با چهار برج و بارو، باغ شهربان با برجها و ديوارهاي مزغل دار و ساختمان بسيار قديمي با پنجرههاي مشبك و شيشه هاي رنگين معروف به عمارت سالار امجد سه تيمچه كهنه، حمزه و نو در اين منطقه وجود داشته كه اكنون از بين رفتهاند.
با اين همه هنوز بقايايي از كوچه پس كوچه و بناهاي مسكوني قديمي شهر برجاست كه نياز به شناسايي و حفاظت اهل فن و سازمانهاي مسئول دارد. همچنين بايد از غارهاي منطقه تپه هاي گبري، گورستانهاي مربوط به ماقبل اسلام، برجها و قلعه هاي قديمي با درهاي داراي سيستم ضد آتش سوزي و بويژه امامزاده هاي منطقه نام برد كه بايستي شناسايي و حفظ گردند. در حال حاضر از لحاظ آثار تاريخي مي توان به بيت امام خميني (ره)، قلعه سالار محتشم و چند امامزاده در شهرستان خمين اشاره داشت.
مجموعه تاريخي بيت حضرت امام (ره):
اين ساختمان در محله رازي (لب رودخانه) خمين واقع است و از منازل اطراف خود در گذشته به خاطر شهرت و موقعيت ويژه خود، ممتاز بوده است. برج دفاعي خانه، در جبهه شمالي ساختمان و بر سر كوچهاي كه در هفتاد سال قبل راه پل را به بازار متصل مي كرده قرار گرفته است و عبور جوي قنات پرآب خمين از اين عمارت و وجود آسيابي، در شرق همين ساختمان و جنب درب ورودي و اصلي آن، وجود يك شتر گلو، يك مسجد كوچك در كنار آسياب و حمامي با ستونهاي سنگي در غرب آن همچنين واقع شدن اين ساختمان در نزديك پل ارتباطي بين خمين و گلپايگان و در كنار دروازه جنبي شهر به اين عمارت موقعيت خاصي مي بخشيده است.
اين دروازه در نقشه نظامي مربوط به 74 سال پيش نشان داده شده است. اين ساختمان اگر چه از هر گونه تزئيني مبراست، اما در عين سادگي در گذشته نسبت به منازل اطراف خود از بزرگي و اهميت خاصي برخوردار بوده است.
جاذبه هاي طبيعي
شكارگاه:
وجود شكارگاه مشهور موته در شرق و جنوب شرقي شهرستان خمين و محلات و شكارگاه مشهور «لته در» هفتاد قله در شمال آن كه مورد پسند شاهان و شاهزادگان قاجار بوده است، نشان مي دهد كه اين منطقه از قديم الايام بهشت شكارچيان به شمار آمده است. ناصرالدين شاه و پسرش ظلالسلطان در سفرنامهها و خاطرات خود از اين شكارگاه با شگفتي ياد كردهاند. علاوه بر آن دشتهاي منطقه تا قبل از انقلاب از جمله آهوخيزترين نقاط كشور به حساب مي آمد.
رودخانه خمين:
ارتفاعات جنوب غربي و غرب شهرستان خمين سرچشمه رودخانه خمين را تشكيل ميدهند. اين سرشاخهها در حوالي شهر خمين به هم الحاق شده، سپس با رودخانه خرقاب، تشكيل رودخانه لعل بار را در شهرستان محلات مي دهند. حواشي اين رودخانه در زمان آبدهي جهت گذران اوقات فراغت مردم منطقه، مورد استفاده قرار ميگيرد.
شهرستان محلات:
شهرستان محلات در جنوب شرقي استان قراردارد و جمعيتي در حدود 44779 نفر دارد .انگيزه ايجاد شهر وجود آب سرچشمه هاي طبيعي است كه مظهر آن در شمال شهر است علت آنكه اين شهر را محلات مي خوانند به دليل وجود محله هاي مختلفي بوده كه به يكديگر تجانس نداشته اند .در اين شهرستان انواع متعدد و زيبايي از گلها پرورش مي يابد . از اين رو از قطبهاي مهم پرورش گل در ايران است محلات به دليل دارا بودن آب گرم معدني ،سالانه پذيراي دهها هزار مسافر و افراد بيمار است . همچنين از چاذبه هاي گردشكري در اين شهرستان ستونهاي سنگي خورهه و آتشكده آتشكوه مي باشد .
جاذبههاي گردشگري
جاذبه هاي تاريخي و مذهبي:
بناي باستاني خورهه:
بناي باستاني خورهه در شمال شرق شهرستان محلات و در مجاورت روستاي خورهه واقع شده است و تا شهر محلات 48 كيلومتر فاصله دارد.
حفاريهاي باستانشناسي در خورهه در تابستان 1955 ميلادي به عمل آمد. اداره باستانشناسي ايران تصميم به انجام اين حفاري گرفت تا ساختمان آن را آشكار و نظر هرتسفلد مبني بر اينكه اين ساختمان در اصل معبد ديونيسوس بوده است را تأييد يا رد كند (هرتسفلد اظهار نظر كرده بود كه بناي تاريخي خورهه بايد به عنوان معبد ديونيسوس «خداي شراب» شناسايي و پذيرفته شود). در اين كاوش تعدادي سفال و چند تكه نقره متعلق به دروه سلوكيان كشف شد.بعد از حفاري معلوم شد كه ساختمان خورهه مركب از سه ساختمان مربوط به هم به ترتيب زير است:
ـ ساختمان اصلي يا بناي جنوبي با ستونها، اتاقها و صحن حيات.
ـ ساختمان شمالي كه از قسمت جنوب به بناي اصلي متصل شده است. اين قسمت اتاقها و راهروهايي را تشكيل مي دهد و داراي اتاق مربع شكل بزرگي است كه حياط پشتي به حساب ميآيد.
ـ بناي غربي، شامل تعدادي اتاق و يك سالن ميباشد كه متأسفانه طرح اين قسمت واضح نيست. در مورد بناي باستاني خورهه با توجه به اينكه در يك منطقه باستاني نيز بوده، مردم شناساني نيز اظهار نظر نمودهاند و بطور كلي عقايد متعددي در مورد اين بنا (چه داخلي و چه خارجي) وجود دارد.بهر حال اين بنا از نظر باستاني و مردم شناسي داراي ارزشهاي بسياري است. در تابستان 1375 گروهي از باستانشناسان داخلي، مجدداً اقدام به حفاري در محدوده فوق نمودهاند كه نتايج اوليه نشان دهنده رد نظر هرتسفلد بوده است.
آتشكده آتشكوه (نيمور):
بناي آتشده آتشكوه در 5 كيلومتري جاده نيمور به دليجان در مجاورت روستاي آتشكوه قرار گرفته و با شهر محلات حدود 13 كيلومتر فاصله داد.تاريخ آن را مربوط به زمان ساسانيان دانستهاند. بناي چهار طاقي آن شامل ستونهاي سنگي استوانهاي شكل است كه بر روي هم قرار گرفتهاند. همچنين اتاقهاي سرپوشيده و يك ايوان كه محل برافروختن آتش بوده، از ديگر ويژگيهاي اين بناست.
بناي اين آتشكده تا قرن چهارم هجري سالم بوده است. ابن فقيه همداني در آن زمان بناي نيمور را همطراز ايوان كسري، قصر شيرين و معبد كنگاور دانسته است.
مسجد جامع محلات:
اين مسجد در مركز بافت قديمي شهر محلات واقع شده است. و به نام مسجد جمعه نيز خوانده مي شود. اين مسجد داراي ايوان و حياطي است كه اطراف آن بصورت حجره دو طبقه و به شكل بسيار زيبايي آراسته شده است. شبستان مسجد داراي ستونهايي جالب مي باشد و سقف آن با تختههايي پوشيده شده كه روي آن آيات قرآن نقش گرديده است.در سال 1369، بطور تصادفي در جلوي مسجد، قبري مشخص گرديد كه كارشناسان قدمت آن را 1200 سال تعيين كردهاند.
قلعه آقاخان:
اين قلعه در قسمت جنوبي شهر محلات واقع شده كه در حال حاضر قسمت عمده آن تخريب شده است.
قلعه جمشيدي:
اين قلعه در شهر نيمور واقع است و آن را احتمالاً مربوط به دوره ساساني ميدانند. اين قلعه به نام قلعه گبري نيز معروف است.
جاذبه هاي طبيعي
چشمه آبگرم محلات:
در فاصله 15 كيلومتري شمال شرق محلات در ارتفاعات بلند منطقه، چشمه آبگرم محلات جوشان است كه از معروفيت خاصي برخوردار مي باشد.بطور كلي چشمههاي آبگرم به دو نوع تقسيم مي شوند: نوع اول چشمه هايي هستند كه آب آنها از روي زمين سرچشمه گرفته و در ابتدا داراي حوادث طبيعي بوده، اما پس از فرورفتن در زمين و گذشتن از لايههاي گوناگون، گرماي آنها گرفته شده و برخي مواد كاني را در خورد حل مي نمايند و از راهها و منافذ ديگري در سطح زمين متجلي مي گردند. نوع دوم آبگرمهايي هستند كه بيشتر از بخار خميره سنگهاي سوزان درون پوسته زمين بوجود آمده و به سطح زمين مي رسند. تحقيقات بعمل آمده مشخص مي سازد كه آبگرم محلات از نوع دوم ميباشد.
دسترسي به اين چشمه از دو طريق ممكن است:
1ـ از طريق جاده دليحان ـ محلات
2ـ جاده اصلي قم ـ اصفهان (از طريق جاده دودهك ـ خورهه)
خواص درماني آبگرم محلات:
رنگ مايل به قرمز و مزه آب چشمه هاي آبگرم محلات نشان مي دهد كه اين آب داراي تركيبات آهن و احتمالاً گوگرد مي باشد. به همين جهت داراي خاصيت
[ شنبه 5 مرداد 1392
] [ 17:19 ] [ alireza parsa ] به گزارش باشگاه خبرنگاران اراک : ، علی اکبر شعبانی فرد افزود: از مجموع این واحدها110 واحد در شهرستان خنداب، 400 واحددر شهر سنجان، 150 واحد در شهرستان اراک، 100 واحد در شهرستان آشتیان، 80 واحد در شهرستان دلیجان، 120 واحد در شهرستان زرندیه، 200 واحد در شهرستان ساوه، 150 واحد در شهرستان کمیجان، 70 واحد در شهرستان تفرش، 100 واحد در شهرستان فراهان، 320 واحد در شهرستان محلات و 50 واحد در شهرستان خمین احداث می شوند. [ شنبه 5 مرداد 1392
] [ 17:6 ] [ alireza parsa ] رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان تفرش از کتابت جزء سیام قرآن کریم توسط هنرمندان خوشنویس این شهرستان خبر داد: به گزارش باشگاه خبرنگاران اراک، باباخانی گفت : مراسم کتابت جزء سیام قرآن کریم ششم مردادماه مصادف با نوزدهم ماه مبارک رمضان به همت انجمن خوشنویسی برگزار میشود. وی با اشاره به اینکه تفرش مهد خوشنویسان بزرگ ایران بوده است، تصریح کرد: در این مراسم 26 نفر از هنرمندان خوشنویس آیات جزء آخر قرآن کریم را کتابت میکنند. رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان تفرش همچنین از برپایی نمایشگاه خوشنویسی ویژه هنرمندان خبر داد و افزود: در این نمایشگاه آثار خوشنویسی هنرمندان با موضوع جایگاه و ارزش قرآن و نیز آثار زیبای استاد علیاکبر رضاییدر معرض نمایش گذاشته میشود. باباخانی گفت: جشنواره کاتبان وحی هر ساله در ماه مبارک رمضان برگزار میشود و طی آن هنرمندان نسبت به کتابت سورههای قرآن مجید اقدام میکنند. [ شنبه 5 مرداد 1392
] [ 17:5 ] [ alireza parsa ] رضواني در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک، افزود: 10 آيين عاشورايي استان به منظور ثبت در فهرست آثار ملي كشور ارسال شده بود كه از اين تعداد 6 اثر ثبت معنوي شدند. وي گفت : آيين سنتي نخلگرداني خمين به شماره ثبت 691، آيين نخلگرداني نراق دليجان به شماره ثبت 695، آيين نخلگرداني تفرش به شماره 692، علم بران تفرش به شماره ثبت 693، مراسم تعزيه گركان به شماره ثبت 694 و علم گرداني روستاي هزاوه به شماره ثبت 696 به عنوان شش اثر معنوي اين استان به ثبت رسيدهاند. [ شنبه 5 مرداد 1392
] [ 17:2 ] [ alireza parsa ] به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک ،احمد رضا ربانی با اشاره به اهمیت افزایش رشته های دانشگاه و تحصیل در مقاطع مختلف گفت: این دانشگاه در سال تحصیلی 92-93 برای اولین بار در رشته تبدیل انرژی دانشجو می پذیرد. [ شنبه 5 مرداد 1392
] [ 17:0 ] [ alireza parsa ] به گزارش گروه استانهاي باشگاه خبرنگاران، امامزادههاي استان مرکزي زائران زیادی از سراسر کشور دارد. امامزاده هفتاد و دو تن:
اين بنا در روستاي «ساروق» در شصت و پنج كيلومتري شمال غرب شهرستان اراك قرار دارد و به لحاظ تاريخي و مذهبي مورد توجه و احترام عميق مردم به ويژه اهالي منطقه فراهان است. تاريخ بناي اين ساختمان مربوط به قرن ششم هـ.ق است و الحاقاتي در قرن هفتم هـ.ق و سال 1022 هـ.ق به آن افزوده شده است.
بناهاي زيارتگاهي و تاسيسات جانبي اين بنا از دوره هاي مختلف در ميان يكباغ سر سبز قرار دارند و عبارتند از: ساختمان زيارتگاهي معروف به چهل دختران، بناي زيارتگاهي واقع در سمت غرب، سردابه عميق آب روان (كاريز) واقع در ضلع غربي چهل دختران، بقاياي يك سردابه مخصوص دفن و يا نگهداري اجساد واقع در ضلع شمالي چهل دختران و…
آب يك رشته كاريز قديمي از زير بناي چهل دختران مي گذرد. اين بناي آجري مشتمل بر دو بناي متصل به يكديگر است كه هر دوي آن ها داراي گنبد پوش آجري هستند. طرح فضاي آرامگاه مستطيل شكل است و در بالا با ايجاد چهار گوشواره و سپس تبديل آنها به هشت گوشواره، زمينه را براي پايه گذاري گنبد فراهم كرده اند. اين فضا از طريق يك گذر به دومين اتاق آرامگاهي راه مي يابد.
اين گذر طاقي فاخر و هلالي شكل دارد. هر چند كه دومين اتاق از درون مربع شكل است، اما از بيرون همانند اولين اتاق آرامگاهي هشت ضلعي است.
در بيرون از ساختمان – از سمت جنوب – يك راه پله به سوي بام و گنبدها ديده مي شود. پيرامون يكي از گنبدها در قسمت تحتاني و پايه بيست و دو نيم متر و ارتفاع آن 90/3 متر و پيرامون گنبد ديگر بيست متر و ارتفاع آن 40/2 متر است. بر ديوار هر دو بنا كتيبه اي به خط ثلث نوشته شده است.
بر اساس كتيبه موجود اين قسمت بنا به قرن ششم هـ.ق تعلق دارد و بناي كوچك تر به قرن هفتم هـ.ق.
ضريح چوبي گره كاري شده اي در اين مجموعه به چشم مي خورد. روي يكي از صندوق ها تاريخ 700 هـ.قحك شده است. اين بقعه هم چنين داراي درهاي چوبي بسيار نفيس است كه هنر منبت كاري به خوبي روي آن ها نمايان است.
امامزاده محمد (ع):
امامزاده محمد (ع) در محله فم، در شمال شرقي شعهر تفرش قرار دارد و يكي از زيباترين بناهاي تاريخي – مذهبي استان مركزي است. با توجه به تزيينات اين بنا و كتيبه موجود، اين بنا به دوره صفويه تعلق دارد. بناي امامزاده با نقشه چهار طاقي در وسط حياط قرار دارد. بناي مقبره داراي چهار ايوان است. در جلوي ايوان هاي جنوبي و شمالي رواق قرار دارد.
در ايوان جنوبي علاوه بر رواق، چند شبستان كوچك در طرفين ايوان نيز ديده مي شود. اين ايوان ها داراي مقرنس هاي گچي زيبايي است و بعضي از شمسه هاي ان ها را نقاشي كرده اند.
در كنار ورودي اصلي امامزاده – يعني ايوان شمالي رواق ها – آب انباري ساخته اند كه روي آن مسجد قديمي تري قرار دارد.
در اين بنا سه كتيبه وجود دارد: كتيبه تاريخ دار در چوبي ورودي مقبره با تاريخ 1057 هـ.ق، كتيبه معروف گچي آب انبار با تاريخ 1232 هـ.ق و كتيبه اي مشتمل بر سه بيت از كاشي خشتي در زمينه لاجوردي در بالاي كتيبه اصلي ورودي ايوان شمالي با حروف ابجد.
عمده تزيينات دوران صفوي اين بنا عبارتند از: نقوش زينتي (نقاشي) كاشيكاري، مقرنس هاي گچي نقاشي شده، كتبه ها و محراب با نمادهايي از معرق گچ و پنجره هاي مشبك چوبي.
نقاشي هاي كار شده بيشتر زينتي است و عمدتاً در زير گنبد اول، ديوارهاي دخلي شمسه، مقرنس هاي ايوان هاي ورودي بنا و ايوان ورودي به مقبره كار شده است. ارتباط دقيق نقاشي ها با فضاي مقرنس زير گنبد و ورودي ها كاملاً مشهود است.
امامزاده سيد اسحاق (ع):
بناي امامزاده سيد اسحاق (ع) در خيابان خواجه نصيرالدين طوسي شهرستان ساوه قرار دارد. در متون تاريخي آمده است كه در اين مكان امامزاده سلطان سيد اسحاق از نوادگان امام موسي كاظم (ع) مدفون است.
اين بنا بقعه برج مانندي به سبك بناهاي عصر سلجوقيان در نيمه قرن هفتم هـ.ق است. هسته اصلي اين بنا در سال 676 هـ.ق سخته شده و نقشه گنبد ان در عصر صفويه به صورت كنوني در آمده است. قاعده گنبد از داخل و خارج برجي شكل و درگاه هاي آن تنگ و كوتاه است. در دوره قاجار نيز الحاقاتي به اين بنا افزوده شده است. ساخت و سازهاي انجام گرفته براي شكل گيري اين مجموعه به دو دوره اصلي تفكيك شود.
در دوره اول هسته اصلي بنا به شكل كثير الاضلاعي ساخته شده است. اين بنا از داخل هشت ضلعي و داراي دو ورودي يكي در شمال و ديگري در شرق است. در داخل مقبره سكويي (سنگ قبر اصلي) ديده مي شود كه با تعدادي كاشي بزرگ فيروزه اي و لاجوردي پوشيده شده است.
در داخل بنا ازاه هايي با كاشي فيروزه اي و لاجوردي ديده مي شود. در بالاي اين ازاره ها كتيبه اي به خط ثلث و از كاشي فيروزه اي برجسته ساخته شده است. در ابتداي خط كتيبه ماده تاريخ 676 هـ.ق نگاشته شده است.
بناي اصلي داراي گنبد دو پوش زيبايي است.گنبد رويي آجري و نسبت به خود بنا كوچك تر است. زير كاسه گنبد دروني نقاشي ها و تزيينات رنگارنگ دوره صفوي ديده مي شود. گنبد بيروني بنا پيازي شكل و با چندين ترك ساخته شده است. آب انبار اين بنا نيز مربوط به دوره صفويه به بعد است.
در دوره دوم، دوره قاجار، ايوان هاي شمالي و غربي ساخته شده و دركنار ايوان شرقي حجره هايي بنا شده است.در روبه روي ايوان غربي در سمت مقابل ايوان كوچك ورودي اصلي بنا شده است.
اهميت اين بنا به دليل وجود اجرها و كاشي هاي فيروزه اي رنگ روي مقبره آن است كه خطوط بسيار زيبا دارد. در ميان بقعه امامزاده، ضريحي چوبي و مشبك به چشم مي خورد و درون ان مرقدي است كه از پنج جهت با كاشي هاي خشتي مربع مستطيل شكل تاريخي تزيين شده است.
امامزاده سهل بن علي (ع):
اين امامزاده در شهر آستانه و در سي و شش كيلومتري شهرستان اراك قرار دارد. اصل بنا متعلق به قبل از صفويه است و الحاقاتي نيز در دوره قاجار و معاصر به آن افزده شده است.
اين بنا بر طرحي چهار ايواني ساخته شده و در حال حاضر شامل يك هشتي چند ضلعي، حياط محصور از حجره ها، ايوان و قسمت بقعه است.كتيبه اي از سنگ مرمر لوزي شكل نيز در بالاي در ورودي رواق آن ديده مي شود.
در كتيبه منظوم و گچبري شده بنا تاريخ آغاز قرن دوازدهم هـ.ق امده است. در دو طرف ايوان جبهه جنوب شرقي دو گذرگاه براي داخل شدن به آرامگاه وجود دارد. در دور تا دور حياط حجره هايي ديده مي شود. جبهه بيروني اين حجره ها با كاشي هاي به رنگ هاي ابي، سبز و سفيد تزيين شده است.
از ايوان بزرگ (جنوب شرقي) يك در به يك راهرو باز مي شود. اين راهرو به شكل دايره به دور اتاقي كه مقبره سهل بن علي (ع) در آن اتاق است، مي چرخد. از اين جهت سبك معماري اين امامزاده مورد اهميت است كه بر خلاف بيشتر امامزاده ها بناي اين زيارتگاه داراي راهروي دايره شكلي به گرد خويش است. پنجره هاي چوبي مشبكي در بالاي اتاق آرامگاه كار گذاشته شده كه سبب تهويه هوا و تامين نور بنا مي شوند.
گنبد بنا دو پوش است و گنبد بيروني چندين بار دستخوش تغيير شده است. اين گنبد ابتدا آجر پوش بوده، سپس در دوره پهلوي با انجام تغييراتي آن را از سيمان و بتون آرمه ساخته اند. بعدها از صفحات مسي براي پوشش گنبد استفاده كرده اند.
زير سقف گنبدخانه داراي تزيينات و نقش و نگارهاي رنگي است و سقف ايوان نيز مقرنس كاري هاي زيبايي دارد. پوشش بيروني گنبد نيز در حال حاضر از كاشي هاي خشتي سبز رنگي پوشيده شده و دور تا دور كمر گنبد با آياتي از قرآن كريم تزيين يافته است. داخل ايوان بزرگ بنا داراي تزيينات آيينه كاري بسيار زيبايي به شكل هاي اسليمي، هندسي و گياهي است. مصالح به كار رفته در اين بنا شامل آجر، سنگ، چوب، گچ و… است.
تزيينات بنا شامل نقاشي و قطاع سازي نيم گنبدها، دو كتيبه گچبري و چند پنجره چوبي مشبك بزرگ و كتيبه هايي به خط نسخ است. اين كتيبه ها و صندوق موجود در بنا از نظر هنر حكاكي داراي ارزش بسيار است.
در و پنجره هاي چوبي و منبت كاري اين بنا در دوره هاي صفويه و قاجار با لطافت و هنرمندي خاصي ساخته شده اند.
[ شنبه 5 مرداد 1392
] [ 16:59 ] [ alireza parsa ] |
|
[ طراحي : قالب سبز ] [ Weblog Themes By : GreenSkin.ir ] |