tafresh news مرکز اصلی خبر رسانی از تفرش
| ||
|
به گزارش گروه استانهاي باشگاه خبرنگاران، استان مرکزی به عنوان پایتخت صنعتی ایران تقریباً در مرکز ایران قرار دارد. بزرگترین شهر و مرکز استان مرکزی کلانشهراراک میباشد. در روزگار کهن این شهر عراق نام داشت که در زمان تسلط اعراب بر ایران عراق عجم نامیده میشد که شامل بسیاری از استانهای همجوار امروزی میشد. این استان از شمال به استانهای تهران، البرز و قزوین، از غرب به استان همدان، از جنوب به استانهای لرستان و اصفهان و از شرق به استانهای تهران، قم و اصفهان محدود است.
این استان با مساحتی معادل ۲۹٬۵۳۰ کیلومتر مربع حدود ۱،۸۲ درصد از مساحت کل کشور را به خود اختصاص دادهاست. بر اساس آخرین تقسیمات کشوری، استان مرکزی دارای ۱۲ شهرستان، ۲۳ بخش، ۳۲ شهر، ۶۶ دهستان و ۱٬۳۹۴ آبادی دارای سکنه و ۴۶ آبادی خالی از سکنهاست. مرکز این استان شهر اراک است. شهرستانهای این استان عبارتاند از: محلات، اراک، ساوه، تفرش، خمین، فراهان، دلیجان، شازند، آشتیان، کمیجان، زرندیه و خنداب
دریاچه میقان:
این دریاچه در شمال شرقی اراک و در دشت فراهان قرار دارد، مساحت اش بسته به میزان بارندگی از صد تا صد و ده کیلومتر مربع تغییر می یابد. آب این دریاچه شور است. از نظر اقلیم زمستان های معتدلی دارد و همین سبب شده تا در پاییز و اوایل زمستان زیستگاه پرندگان و به ویژه پرندگان مهاجر باشد.
دریاچه خورهه:
این دریاچه دائمی از یکی از معدود دریاچه های معدنی استان مرکزی است. خودجوش است و حاوی ترکیبات گوگردی، غیر از آن به سبب جایگاه تاریخی اش مورد اهمیت است. همچنین از لحاظ علم پزشکی نیز مورد توجه است.
به گزارش گروه استانهاي باشگاه خبرنگاران، يکي از مهمترين جاذبه گردشگري استان مرکزي آثار تاريخي ميباشد.
غارها و كوه هاي معروف استان:
غار چال نخجير در دليجان با توده هاي زيباي رسوبي
غار شاه كيخسرو ، سوله خونزا ، قلعه جوق ، هيزج و سفيد خاني در اراك قله شهباز(3388 متر) در رشته كوههاي راسوند . امتداد اين رشته كوهها به طرف جنوب شرقي به كوههاي الوند لكان با ارتفاع 3056 متر در غرب خمين مي رسد . كوه گوچه در تفرش با ارتفاع 3140 متر .قله مودر با ارتفاع 2339 متر در اراك و از نظر اكولوژي حيواني ، حيوانات اين مناطق ، گرگ ، شغال ، روباه ، پلنگ ، يوزپلنگ ، قوچ ، ميش و بز ، درنا ، كبك ، تيهو ، باقرقره و فاخته مي باشند .
جاذبه هاي سياحتي:
جموعه بازار اراك ، متشكل از چندين سرا، مسجد ، مدرسه علميه ، حمام ..... مدرسه سپهداري كه مهد پرورش علماي بزرگ چون حضرت امام خميني رضوان الله تعالي عليه بوده است و بنيانگذار آن سپهدار اعظم مي باشد .حمام چهارفصل در اراك مربوط به دوران قاجاريه ، سربينه حمام با كاشي خشت هفت رنگ مزين گرديده است و ستونهاي زيرگنبد سربينه حمام داراي پيچكهاي بسيار زيبا است و سقف اصلي بر روي هشت ستون قرار دارد .پل هشت دهنه سرخده ساوه با ارتفاع حدود 8 متر و طول 70 متر با دهنه هاي 5/4 الي 5 متر . بقعه ابوالعلاء در تفرش كه مشتمل برگنبد رفيع و 4 ايوان و 4 حجره و غرفه و ايوان كه مجموعاً بصورت 8 ضلعي قرار گرفته اند . بناي تاريخي شيخ مرادآباد ، مربوط به دوره ساسانيان در چهارده كيلومتري جنوب شرقي اراك .ستونهاي تاريخي خورهه نزديك محلات .
جاذبه هاي زيارتي
اماكن زيارتي و مذهبي
امامزاده محمد عابد، شاهزاده حسين و حواخاتون در روستاهاي مجاور اراك -امامزاده سهل بن علي واقع در آستانه شازند - امامزاده هفتاد و دو تن در ساروق - امامزاده علي بن باقر (ع) در مشهد اردهال - امامزاده سيد اسحاق (ع) در ساوه - امامزاده محمد (ع) در اراك - مقبره آقا نورالدين در اراك .
شهرستانهاي تابعه استان و موقعيت گردشگري آن.
شهرستان آشتيان:
شهرستان آشتيان در مركز استان واقع شده است و جمعيتي در حدود 21334 نفر دارد از شهرها بسيار كهن ايران و در گذشته جز ماد سفلي يا ماد بزرگ بوده است كه آثار دژهاي مادي در اين شهر به چشم مي خورد از اين روست كه نام قديمي اين شهرشتيان به معني محل آتشكده بوده است اين شهر مهد پرورش رجال نامي همچون ميرزا حسن آشتياني و اقبال آشتياني مي باشد .
مراسم سنتي
جشن كوسه ناقلدي (ناقالي):
بنا بر يك افسانه قديمي، حضرت موسي كه در خدمت شعيب چوپاني مي كرد يك بار 50 روز به نوروز مانده سري به گوسفندان زد و متوجه شد كه همگي دوقلو به دنيا آوردهاند. چون به خانه بازگشت از شدت خوشحالي و شادي به همسر خود مژده داد و به شادماني پرداخت. اين جشن در روزگاران قديم، مخصوص چوپانان و گلهرانان بوده ولي امروزه دلاكان، حماميها و افراد متفرقه و بيچيز ناقلدي راه مياندازند. بازيكنان در اين جشن بين 5 تا 10 نفرند.
نفر اول با پوشيدن لباس چوپانان و به سر كردن پوست بزغاله و تزئين خود، به نقش كوسه يا ناقالي درميآيند. نفر دوم پسري پانزده ساله با پيراهن و چادري زنانه، نقش عروس كوسه را دارد. دو نفر ديگر هر كدام دو شاخ به سرشان مي بندند و چند زنگ به خود مي دوزند (اين دو نفر تكه نام دارند). از اين دو نفر يكي توبره (خورجيني بزرگ) به دوش مياندازد و انعام مردم را جمعآوري مي كند. در اين ميان دو يا سه نفر هم ساز و دهل دارند كه نوازنده گروهند.
كوسه كه در پيشاپيش گروه حركت مي كند با حركت دستان صداي زنگهاي بسته شده به خود را در ميآورد و سپس وارد خانهاي مي شود (در اين روز مردم درب خانه را باز نگه مي دارند) و با پاشنه كفش و يا چوب دست خود ضربهاي به طويله مي زند با اين اعتقاد كه اين كار شگون دارد و خير و بركت براي صاحب خانه ميآورد. كوسه كه همچنان صداي زنگها را درميآورد، اشعاري را ميخواند. بعد از آوازخواني كوسه دو تـَكه (افرادي كه در پوست بز هستند) با يكديگر چوپ بازي مي كنند و عروس و كوسه با هم مي رقصند.
اوج جشن و هنرنمايي كوسه و همراهان در منزل كدخداي ده است. در اين خانه كوسه هنرنمايي را به حد كمال مي رساند و صاحبخانه مبلغي پول يا خوراكي به كوسه ميدهد. اين جشن علاوه بر روستاهاي آشتيان در روستاهاي محلات و اراك و همچنين در سرزمينهاي شمالي (گيلان و مازندران) و غرب كشور (آذربايجان و كردستان) با اندك تفاوتي برگزار مي شده است.
شهرستان اراك:
شهرستان اراك داراي 3 بخش و 4شهر است و از شمال به ساوه واز جنوب به سربند و. خمين و شرق به آشتيان و تفرش و از غرب به استان همدان محدود مي شود اين شهرستان با جمعيتي در حدود 592093 نفر از شهرهاي پر جمعيت كشور است قدمت اين شهر به زمان فتحعلي شاه قاجارمي رسد وجود كارخانه ها و صنايع مختلف در محدوده شهر و در مركز قرار گرفته اند باعث جذب فعاليتهاي صنعتي و خدماتي در اراك شده است عمد صايع دستي آن فرش ساروق و از شهرت خاصي برخودار است در سال 82 شهرستان كميجان از شهرستان اراك منتزع گرديده است. موزه حمام چهار فصل در اين شهر به يادگار مانده است .
جاذبه هاي طبيعي
اقليم، تفرجگاه:
جريان سرشاخههاي رودخانه قرهچاي (رودخانه شراء و مهاجران) در غرب شهرستان اراك، مناطق سرسبز حواشي اين رودخانه و همچنين اقليم كوهستان و نقاط مرتفع جهت كوهنوردي، اين قسمت از شهرستان اراك را از ساير مناطق متمايز نموده است.
هر چند استفادهكنندگان از اين عوامل طبيعي بيشتر اهالي منطقه هستند ولي گاهي كساني كه روزي با نشاط همراه با شنا و ماهيگري را ترجيح مي دهند نيز از گوشه و كنار استان و يا خارج از استان به اين مناطق مي آيند.
چشمهها
چشمه چپقلي:
اين چشمه در دامنه شمالي ارتفاعات «باغ برآفتاب» در جنوب سه راهي اراك ـ ملاير ـ شازند قرار گرفته است.
اين چشمه در بالاي درهاي بسيار زيبا واقع شده است كه پس از رسيدن به بالاي دره در كنار چشمه به هر تازه از راه رسيدهاي جاني تازه مي بخشد. آب و هواي پاك و لطيف و چشمه جوشان با آب بسيار خنك و گوارايش خاصيت درماني و تقديس آن (به گفته اهالي و مراجعهكنندگان) باعث جذب عدهاي علاقهمند به طبيعت شده كه اكثراً پس از استفاده از آب چشمه مقداري از آن را با خود مي برند. در پايين دست چشمه، محوطهاي حدوداً يكهزار متري وجود دارد كه تقسيم بندي شده و در آن درختاني ملاحظه مي گردد.
امكانات و تأسيسات اين منطقه شامل استخري در ابعاد 4´30 و ارتفاع 2 متر است كه آب چشمه به درون آن هدايت مي شود. ساختماني به ابعاد 8´6 متر نيز با سقف شيرواني به عنوان استراحتگاه و نمازخانه در اين محوطه ديده مي شود.
غارها:
شهرستان اراك به خاطر گسترش سازندههاي آهكي و دولوميتي، محل تشكيل غارهاي بسياري بوده است كه در ذيل به غارهايي كه تاكنون كشف شدهاند، اشاره مي شود.
غار قلعه جوق و مقبره اسرارآميز آن:
اين غار در نزديكي روستاي چهرهقان از توابع بخش وفس اراك، در كوهي به نام قوزي قشلاق (در زبان محلي به معني سايه رو) واقع شده است.
اين غار به وسيله انسان و در دل كوه حفر شده و داراي سه مدخل است. در گذشته نردباني در پاي آن قرار داشت كه رفتن به درون آن را آسان مي نمود ليكن امروزه آن نردبان از بين رفته و بدون وسايل كوهنوردي رفتن به درون غار ممكن نيست.
علاوه بر دسترسي به آن كمي مشكل است. برخي معتقدند كه اين غار يا دهليز به منظور دفن مردگان بوده و در واقع بايد آن را آرامگاه دانست، زيرا مطابق آيين زرتشت، استخوانهاي مردگان را در دخمههاي مخصوص ميگذاشتند، به عقيده باستانشناسان اين مقبره ها مربوط به دوره مادها مي باشد.
غار سفيدخاني:
اين غار در 18 كيلومتري جنوب شهر اراك در كوه سفيدخاني واقع است وجه تسميه آن، برف فراوان اين كوه است. كه در تابستان در برخي از قسمتهاي سايهگير آن به چشم ميخورد. در دامنه اين رشته كوه، چشمه هاي آب فراواني يافت مي شود كه معروفترين آنها چشمه چپقلي است.
از زيباييهاي غار فوق «وجود دودكش جن» است كه در دهانه غار بصورت تنوره دهانه باز ديده مي شود، همچنين وجود آب در منبعي به طول 5 و عرض 3 و ارتفاع 7 متر، بعلاوه ستونهاي استالاكتيكي فراوان و زيبا از ديگر جاذبههاي غار سفيدخاني است. دسترسي به اين غار از طريق روستاي رباط ميل و روستاي خانه ميران ميسر است.
غارهاي انجدان:
انجدان در 40 كيلومتري جنوب شرقي اراك در دامنه كوه چشمه، بين خمين و اراك و محلات واقع شده است كه به علت غارهاي معروف و باستاني شهرت يافته است. نزديكترين راه دسترسي به آن از طريق جاده آسفالت اراك ـ خمين (كيلومتر 26 از طريق روستاي امانآباد) است در اين منطقه غارهايي به شرح زير وجود دارد:
غار آسيلي:
در مغرب انجدان قرار داشته، طول كلي غار 5/73 متر و عرض آن 8 متر مي باشد. در آن حوضچههايي قرار دارد كه ديواره هاي آن يكپارچه از مواد آهكي و بلورهاي منشوري استالاكتيكي پوشيده شده است.
غار طاقارچه:
طول آن 22 متر و عرض ميانه آن 5/7 متر و عرض انتها 11 متر ميباشد.
غار گيوه كش:
طول آن 9 متر و عرض آن 6 متر و ارتفاع آن 5/1 متر.
غار شغال دره:
با 11 متر طول، 2 متر عرض، و 30/1 متر ارتفاع.
درياچه يا كوير ميقان:
درياچه يا كوير ميقان در شمال شرقي اراك و در دشت فراهان قرار دارد. مساحت آن بين 100 تا 110 كيلومتر مربع متغير است و حدود 1655 متر از سطح دريا ارتفاع دارد. آب درياچه شور است. محدوده درياچه از جهت اقليمي داراي زمستانهاي معتدل است. همين ويژگي سبب مي گردد كه در پاييز و اوايل زمستان زيستگاه پرندگان، بويژه پرندگان مهاجر باشد. اين پرندگان در سفر طولاني خود از نواحي سردسير شمال به سرزمينهاي گرمسير جنوب ايران، از نيمه دوم آبان تا نيمه اول ديماه در اين منطقه به سر مي برند.
مجموعه بازار تاريخي اراك:
بازار از بناهاي اوليه شهر اراك است كه در زمان فتحعلي شاه قاجار تأسيس گرديد. در اين مجموعه كليه امكانات رفاهي از قبيل مسجد، حمام، مدرسه و آب انبار احداث گرديده و از اين لحاظ از پيشرفتهترين اصول معماري و شهرسازي آن زمان بهرهمند است.
همچنين آثاري از طرح فاضلاب نيز در برخي از محلها مشاهده مي شده كه در حال حاضر تخريب شده و از ميان رفته است. مصالح به كار رفته در كل ساختمان، مجموعهاي از خشت و گل و آجر و سنگ بوده كه به علت تعميرات و ملحقات انجام شده، اصالت اوليه آن كم و بيش از بين رفته است.بازار اراك در دو محور شمالي جنوبي و شرقي غربي بطور مستقيم و عمود بر هم در مركز بافت شطرنجي اوليه شهر قرار دارد. در چهار طرف بازار، چهار دروازه بود كه همگي در طول زمان و گسترش شهر از بين رفته اند. در مجموعه بازار حدود 20 باب كاروانسرا يا تيمچه ساخته شده كه اغلب آنها از ساختمانهاي اوليه شهر ميباشند. مشهورترين آنها عبارتند از سراي آقايي، سراي كتابفروشان، سراي نوذري و سراي اكبري.
بناي تاريخي مدرسه سهپداري:
اين مدرسه از بناهاي اوليه شهر است كه در دوران فتحعلي شاه قاجار همزمان با شهر سلطان آباد (اراك) بوسيله يوسف خان سپهدار ساخته شده است. سبك بنا تا حدودي از سبك مدارس دوره صفويه اقتباس شده، اما كاشيكاريهاي ويژه دوره قاجاريه است.
اين بنا داراي مسجد، آب انبار، صحني نسبتاً وسيع و حوضي سنگي در وسط آن است. اين مدرسه از مراكز علمي و فرهنگي و مذهبي كشور محسوب مي گردد. تني چند از علما و مجتهدين بزرگ ايراني از جمله حضرت امام خميني (ره)، آيت الله سيد محمد رضا گلپايگاني، آيت الله اراكي و بسياري ديگر از علما در اين مدرسه به تدريس علوم ديني پرداختهاند.
شهر زيرزميني ذلف آباد:
در 22 كيلومتري شمال اراك از توابع فراهان آثاري ديده مي شود كه به آن شهر قديمي «ذلف آباد» مي گويند. خرابههاي موجود مي رساند كه در گذشته اين شهر، آباد و بزرگ بوده است. ولي در حال حاضر به جز چند اثر تخريب شده در اين منطقه چيزي ملاحظه نمي گردد. درباره اين شهر روايات زيادي وجود دارد كه براي مشخص نمودن وضعيت تاريخي، قدمت و ويژگيهاي آن احتياج به كارشناسي و حفاري است.
بناي تاريخي حمام چهارفصل (موزه):
اين بنا مربوط به دوره قاجاريه است و از آثار ارزشمند و بسيار زيباي منطقه محسوب ميشود. اين حمام داراي سه قسمت بوده، حمام مردانه، حمام زنانه، و حمام اقليتهاي مذهبي و مانند تمام حمامهاي قديمي كه از آب جاري استفاده مي كردند، چند متر از سطح خيابان گودتر است.
رخت كن حمام با كاشيهاي بسيار زيياي هفت رنگ تزيين شده و سقف حمام روي هشت ستون فرار دارد كه اين ستونها داراي پيچگاههاي بسيار زيبا و كاشيهاي منقوش مي باشند. در حال حاضر اين حمام به عنوان موزه، مورد بازديد علاقهمندان قرار مي گيرد.
بناي تاريخي پير مراد:
اين بنا در روستاي مراد آباد و 14 كيلومتري شمال شرقي شهر اراك واقع مي باشد. معروف است كه شاپورذوالاكتاف ساساني براي جنگ از اين ناحيه گذشته و از پير اينجا درباره پيروزي خود ميپرسد. پير جواب مثبت مي دهد، هنگام بازگشت شاپور، پيرمرد مرده بود. شاپور دستور مي دهد براي او بقعهاي بسازند. اين بنا از بين رفته است ليكن در دوره سلجوقي مجدداً بقعهاي بنا كردهاند.
روستاي انجدان:
اين روستاي كهن در 37 كيلومتري شرق اراك واقع شده است. بقاع شاه غريب و شاه قلندر (كه از پيشوايان فرقه اسماعيليه بودهاند) و بقعه چهل دختران در اين روستا قرار دارند. تاريخ بناها مربوط به دوره صفويه است.
بناي تاريخي كاروانسرا:
اين بنا مربوط به دوران صفويه است كه در فاصله 40 كيلومتري شرق اراك، نزديك روستاهاي انجدان و امانآباد قرار دارد. اين كاروانسراي مربع شكل در مسير اصفهان به غرب ايران ساخته شده و داراي چهار «شترخواب» به هم متصل و دروازه سنگي بسيار بزرگي بوده است. اين بناي تاريخي از آجر، ساروج و گچ ساخته شده ولي در حال حاضر خسارت فراوان ديده و قسمت فوقاني برجها و برخي از سقف هاي آن فروريخته است.
مراسم سنتي
سيزدهبدر در خنداب:
سيزدهبدر مراسم عمومي و فرهنگي كشور است كه در نقاط مختلف كشور به شيوههاي گوناگون برگزار مي شود.
در خنداب و آباديهاي اطراف آن (شمال غربي اراك) اين مراسم به شكل خاصي اجرا ميگردد. در اين روز افراد به چهار گروه مردان، زنان، دختران و پسران تقسيم مي شوند و هر يك از گروههاي جداگانه به دشت و صحرا مي روند. تهيه خوراك و وسايل لازم در اين روز به عهده گروه مربوطه است.
در اين روز بازيهاي مختلفي مانند «الك دولك» و «كوشك معلق» انجام مي شود در پايان هر روز هر يك از گروهها به رودخانه نزديك شده و با انداختن سنگ به آب بر اين باورند كه بلا و سختي و نحوست سيزده را از خود دور مي سازند.
شهرستان دليجان:
اين شهرستان با جمعيتي در حدود 40761 نفر ، در منتهي اليه شرقي استان و در شرق محلات قرارگرفته است و به دليل قرار گرفتن در مسير راه ارتباطي تهران به مناطق جنوبي و اصفهان و نيز جلگه اي بودن وسعت يافته است .
در گذشته به خاطر آنكه گاريها و دليجانهاي مسافري از آنجا عبور و يا در آنجا توقف مي كرده اند به اين نام ناميده شدو سبب رونق آن نيز گردديد . از جاذبه هاي معروف اين شهرستان غار چال نخجير مي باشد.
جاذبه هاي گردشگري
الف ـ بناهاي تاريخي:
بازار نراق:
بازار نراق معروف به بازار شمس السلطنه از آثار تاريخي بسيار زيبا و ديدني است كه در قرن 13 هجري ساخته شده است. ديوارهاي بازار آجري و سقف آن، ضربي آجري است. در حجرهها همه از چوب است كه روي آنها با مهارت و زيبايي خاصي كندهكاري گرديده است. علاوه بر اين براي استراحت كاروانيان در بالاي اين حجره ها اتاقهايي ساخته بودند.اين مجموعه به لحاظ هويت تاريخي و سبك معماري داراي ارزشهاي فراواني است، لذا بايستي در حفظ، بازسازي و نگهداري آن اقدام كرد.
آب انبار حاج مهدي نراقي:
اين آب انبار در سال 1264 هجري قمري ساخته شده است و داراي يك دهليز سرازير با ديوارهاي آجري و سقف ضربي آجري است كه در انتهاي آن يك شير آب قرار دارد.
يخچال:
يخچالي در قسمت بالاي نراق قرار دارد كه قدمت آن را حدود 200 سال دانستهاند و در گذشته از آن براي ذخيره آب استفاده مي شده است.
بادگيرها:
بادگيرها از آثار باستاني و ديدني نراق ميباشند. اين بادگيرها براي خنك كردن سردابها و منازل ساخته مي شده اند. در حال حاضر اين بادگيرها در حال تخريب اند. قدمت آنها را حدود 200 سال دانسته اند.
ـ آسيابهاي آبي: اين آسيابها براي تبديل گندم به آرد بوسيله نيروي آب ساخته و داراي قدمت بيشتر از 100 سال ميباشند.
مسجد جامع نراق:
اين بنا در سال 1243 هجري قمري در زمان فتحعلي شاه قاجار ساخته شد. در ورودي مسجد تمامي از چوب گردو است كه روي آن به زيبايي كندهكاري شده است. حياط مسجد نيز دربي چوبي دارد كه بين حياط و صحن قرارگرفته است. اين درب با كندهكاري زيبا مشبك است و در آن شيشههاي رنگي كوچك نصب گرديده كه شبكهها را تزئين نمودهاست. محراب مسجد نيز يا كاشيهاي رنگي و طرحهاي اسليمي از قسمتهايي است كه به معماري زيبا و هنرمندي خاص ساخته شده است.
جاذبه هاي طبيعي:
غار چال نخچير:
غار چال نخجير (دليجان) در فاصله 8 كيلومتري شمال دليجان و در منطقهاي به نام چال نخچير واقع شده است. اين غار در دامنه كوهي كم ارتفاع قرار داشته و دسترسي به آن آسان است. غار داراي يك شاخه اصلي و چندين شاخه فرعي بوده و از راه همواري مي توان به راحتي در غار حركت كرد. درون غار عموماً كريستاليزه بوده و از سنگهاي تزئيني زيبا تشكيل شده است.
كف و ديوارهاي غار پوشيده شده از اسفنجهاي بلورين است كه از اين جهت يكي از غارهاي زيباي كشور است. علاوه بر اين، غار داراي دالانها و دهليزهاي بسياري بوده كه زيبايي خاصي به آن بخشيده است.علاوه بر اين غار دو غار ديگر در اين شهرستان شناسايي شده. يكي غار «كهك» در كوه غار در شرق روستاي كهك و ديگري غار «سي جوان» در روستاي واران جاسب كه جنبه زيارتگاهي هم دارد.
غار شاه بلبل:
اين غار در كوههاي شرقي شهرستان محلات (بين خورهه و دليجان) واقع شده است. اين غار نيز داراي چشمهاي كم آب است و از نظر مذهبي براي اهالي منطقه غاري مقدس به شمار ميآيد.
امكانات درياچه سد پانزده خرداد: سد پانزده خرداد هر چند به منظوري غير از استفاده گردشگري احداث گرديده است، ليكن درياچه موقعيت طبيعي مناسبي جهت برنامه گردشگري به شمار مي رود. در حال حاضر تنها امكان استفاده از اين درياچه، قايق سواري و آن هم به طور محدود و بدون هيچگونه سرويس ديگر است.
ليكن مجتمع تفريحي و فرهنگي سد 15 خرداد در نظر دارد از اين مكان به عنوان يك مجتمع تفريحي استفاده نمايد. از برنامههاي اين مجتمع احداث خط تله كابين از مجتمع آبگرم محلات به درياچه سد مي باشد.
كاروانسرا و پل دودهك:
اين كاروانسرا در شمال شرقي محلات در مسير جاده دودهك به دهستان خورهه و نزديك جاده آسفالته قم به دليجان قرار گرفته است و قدمت آن به دوران صفوي ميرسد. در چهار گوشه آن، برجهاي مراقبتي ساخته شده، پيهاي بنا از سنگ و ساورج و ديوارها و سقف از آجر مي باشد. علاوه بر اين، اين كاروانسرا داراي دو ايوان، يك آب انبار، باربند و شترخواب يا اصطبل بوده است.
قسمتهايي از اين بناي تاريخي تخريب شده كه در سالهاي اخير تعميراتي در آن بعمل آمده است. پل دودهك نيز بر رودخانه قمرود زده شده و داراي 4 دهانه متقارن ميباشد. عرض پل حدود 3 متر است كه در دوطرف آن ديوارهايي به ارتفاع يك متر ساخته شده است. پايههاي پل از سنگ و ديوارها و سقف از آجر ساخته شده است كه دو دهنه آن به تازگي فرو ريخته است.
مجسمه عمرو يا عمره:
در نزديكي غار شاه بلبل، مجسمهاي وجود دارد كه اهالي منطقه به آن نام عمره يا عمرو دادهاند. اخيراً اين نظر مطرح شده است كه اين مجسمه آناهيتا مي باشد و مسلماً مربوط به دوره قبل از اسلام است. عوامل طبيعي (باد و باران) تا حد زيادي موجب فرسايش اين مجسمه شده است. شناخت دقيقتر آن بايستي توسط كارشناسان صورت گيرد.
شهرستان خمين:
خمين با جمعيتي حدود 118424 نفر ، در جنوب استان قرار دارد اين شهر را در قديم كمره مي گفتند و نام خمين از دويست سال پيش به مركز كمره اطلاق شده است .
در تاريخ خمين به صورت واژه خمي هن آمده است و درباره باني شهر گفته شده است او شهر بانو نامي دختر موبد موبدان اين شهر را بنا نهاده است اقتصاد اصلي شهر خمين كشاورزي است اين شهر به خاطر انكه زادگاه رهبر كبير انقاب اسلامي مي باشد از قداست خاصي برخوردار است در مورد بافت محله اي كه منزل امام در آن واقع شده است از قرائن و شواهد و بررسي و تحقيقات معلوم گرديده كه اين خانه ومنازل مسكوني اطراف ان تاريخ بنايي در حدود دويست سال قبل دارند در اين مجموعه سه خانه بزرگ و برج مراقبتي و يك خانه كوچك و قسمت ورودي اصلي در ناحيه شمالي مجموعه و بقيه در ناحيه جنوبي قرار گرفته اند.
مجموعه تاريخي بيت حضرت امام (ره):
اين ساختمان در محله رازي (لب رودخانه) خمين واقع است و از منازل اطراف خود در گذشته به خاطر شهرت و موقعيت ويژه خود، ممتاز بوده است.
برج دفاعي خانه، در جبهه شمالي ساختمان و بر سر كوچهاي كه در هفتاد سال قبل راه پل را به بازار متصل مي كرده قرار گرفته است و عبور جوي قنات پرآب خمين از اين عمارت و وجود آسيابي، در شرق همين ساختمان و جنب درب ورودي و اصلي آن، وجود يك شتر گلو، يك مسجد كوچك در كنار آسياب و حمامي با ستونهاي سنگي در غرب آن همچنين واقع شدن اين ساختمان در نزديك پل ارتباطي بين خمين و گلپايگان و در كنار دروازه جنبي شهر به اين عمارت موقعيت خاصي مي بخشيده است. اين دروازه در نقشه نظامي مربوط به 74 سال پيش نشان داده شده است.
اين ساختمان اگر چه از هر گونه تزئيني مبراست، اما در عين سادگي در گذشته نسبت به منازل اطراف خود از بزرگي و اهميت خاصي برخوردار بوده است.
جاذبههاي گردشگري
الف ـ جاذبه هاي تاريخي و مذهبي:
در ويژگيهاي تاريخي شهرستان خمين اشاره شد كه جغرافياي تاريخي اين منطقه داراي پيچيدگيها و افتادگيهاي چند ساله است. اين عامل و تخريب و ويراني آثار باستاني و تاريخي باعث عدم امكان دستيابي به اطلاعات تاريخي است.
بطور كلي فقر آثار تاريخي شايد به دلايل زير بوده است:
1ـ انتقال مركزيت تيمره (كمره) بعد از قرون اوليه اسلامي از خمين به گلپايگان كه دلايل آن شناخته شده نيست و ممكن است به دنبال يك ويراني اتفاق افتاده باشد.
2ـ ناامني مضاعف، نسبت به شهرهاي همجوار بويژه در قرون اخير
3ـ وجود زمينهاي مرغوب زراعي پيرامون شهر، تا نيم قرن پيشبرخي از اين زمينها وقفي نيز بودهاند. از بررسي اسنادي كه در اين مورد وجود دارد مشخص ميگردد كه آثاري چون قلعه شهريار، با چهار برج و بارو، باغ شهربان با برجها و ديوارهاي مزغل دار و ساختمان بسيار قديمي با پنجرههاي مشبك و شيشه هاي رنگين معروف به عمارت سالار امجد سه تيمچه كهنه، حمزه و نو در اين منطقه وجود داشته كه اكنون از بين رفتهاند.
با اين همه هنوز بقايايي از كوچه پس كوچه و بناهاي مسكوني قديمي شهر برجاست كه نياز به شناسايي و حفاظت اهل فن و سازمانهاي مسئول دارد. همچنين بايد از غارهاي منطقه تپه هاي گبري، گورستانهاي مربوط به ماقبل اسلام، برجها و قلعه هاي قديمي با درهاي داراي سيستم ضد آتش سوزي و بويژه امامزاده هاي منطقه نام برد كه بايستي شناسايي و حفظ گردند. در حال حاضر از لحاظ آثار تاريخي مي توان به بيت امام خميني (ره)، قلعه سالار محتشم و چند امامزاده در شهرستان خمين اشاره داشت.
مجموعه تاريخي بيت حضرت امام (ره):
اين ساختمان در محله رازي (لب رودخانه) خمين واقع است و از منازل اطراف خود در گذشته به خاطر شهرت و موقعيت ويژه خود، ممتاز بوده است. برج دفاعي خانه، در جبهه شمالي ساختمان و بر سر كوچهاي كه در هفتاد سال قبل راه پل را به بازار متصل مي كرده قرار گرفته است و عبور جوي قنات پرآب خمين از اين عمارت و وجود آسيابي، در شرق همين ساختمان و جنب درب ورودي و اصلي آن، وجود يك شتر گلو، يك مسجد كوچك در كنار آسياب و حمامي با ستونهاي سنگي در غرب آن همچنين واقع شدن اين ساختمان در نزديك پل ارتباطي بين خمين و گلپايگان و در كنار دروازه جنبي شهر به اين عمارت موقعيت خاصي مي بخشيده است.
اين دروازه در نقشه نظامي مربوط به 74 سال پيش نشان داده شده است. اين ساختمان اگر چه از هر گونه تزئيني مبراست، اما در عين سادگي در گذشته نسبت به منازل اطراف خود از بزرگي و اهميت خاصي برخوردار بوده است.
جاذبه هاي طبيعي
شكارگاه:
وجود شكارگاه مشهور موته در شرق و جنوب شرقي شهرستان خمين و محلات و شكارگاه مشهور «لته در» هفتاد قله در شمال آن كه مورد پسند شاهان و شاهزادگان قاجار بوده است، نشان مي دهد كه اين منطقه از قديم الايام بهشت شكارچيان به شمار آمده است. ناصرالدين شاه و پسرش ظلالسلطان در سفرنامهها و خاطرات خود از اين شكارگاه با شگفتي ياد كردهاند. علاوه بر آن دشتهاي منطقه تا قبل از انقلاب از جمله آهوخيزترين نقاط كشور به حساب مي آمد.
رودخانه خمين:
ارتفاعات جنوب غربي و غرب شهرستان خمين سرچشمه رودخانه خمين را تشكيل ميدهند. اين سرشاخهها در حوالي شهر خمين به هم الحاق شده، سپس با رودخانه خرقاب، تشكيل رودخانه لعل بار را در شهرستان محلات مي دهند. حواشي اين رودخانه در زمان آبدهي جهت گذران اوقات فراغت مردم منطقه، مورد استفاده قرار ميگيرد.
شهرستان محلات:
شهرستان محلات در جنوب شرقي استان قراردارد و جمعيتي در حدود 44779 نفر دارد .انگيزه ايجاد شهر وجود آب سرچشمه هاي طبيعي است كه مظهر آن در شمال شهر است علت آنكه اين شهر را محلات مي خوانند به دليل وجود محله هاي مختلفي بوده كه به يكديگر تجانس نداشته اند .در اين شهرستان انواع متعدد و زيبايي از گلها پرورش مي يابد . از اين رو از قطبهاي مهم پرورش گل در ايران است محلات به دليل دارا بودن آب گرم معدني ،سالانه پذيراي دهها هزار مسافر و افراد بيمار است . همچنين از چاذبه هاي گردشكري در اين شهرستان ستونهاي سنگي خورهه و آتشكده آتشكوه مي باشد .
جاذبههاي گردشگري
جاذبه هاي تاريخي و مذهبي:
بناي باستاني خورهه:
بناي باستاني خورهه در شمال شرق شهرستان محلات و در مجاورت روستاي خورهه واقع شده است و تا شهر محلات 48 كيلومتر فاصله دارد.
حفاريهاي باستانشناسي در خورهه در تابستان 1955 ميلادي به عمل آمد. اداره باستانشناسي ايران تصميم به انجام اين حفاري گرفت تا ساختمان آن را آشكار و نظر هرتسفلد مبني بر اينكه اين ساختمان در اصل معبد ديونيسوس بوده است را تأييد يا رد كند (هرتسفلد اظهار نظر كرده بود كه بناي تاريخي خورهه بايد به عنوان معبد ديونيسوس «خداي شراب» شناسايي و پذيرفته شود). در اين كاوش تعدادي سفال و چند تكه نقره متعلق به دروه سلوكيان كشف شد.بعد از حفاري معلوم شد كه ساختمان خورهه مركب از سه ساختمان مربوط به هم به ترتيب زير است:
ـ ساختمان اصلي يا بناي جنوبي با ستونها، اتاقها و صحن حيات.
ـ ساختمان شمالي كه از قسمت جنوب به بناي اصلي متصل شده است. اين قسمت اتاقها و راهروهايي را تشكيل مي دهد و داراي اتاق مربع شكل بزرگي است كه حياط پشتي به حساب ميآيد.
ـ بناي غربي، شامل تعدادي اتاق و يك سالن ميباشد كه متأسفانه طرح اين قسمت واضح نيست. در مورد بناي باستاني خورهه با توجه به اينكه در يك منطقه باستاني نيز بوده، مردم شناساني نيز اظهار نظر نمودهاند و بطور كلي عقايد متعددي در مورد اين بنا (چه داخلي و چه خارجي) وجود دارد.بهر حال اين بنا از نظر باستاني و مردم شناسي داراي ارزشهاي بسياري است. در تابستان 1375 گروهي از باستانشناسان داخلي، مجدداً اقدام به حفاري در محدوده فوق نمودهاند كه نتايج اوليه نشان دهنده رد نظر هرتسفلد بوده است.
آتشكده آتشكوه (نيمور):
بناي آتشده آتشكوه در 5 كيلومتري جاده نيمور به دليجان در مجاورت روستاي آتشكوه قرار گرفته و با شهر محلات حدود 13 كيلومتر فاصله داد.تاريخ آن را مربوط به زمان ساسانيان دانستهاند. بناي چهار طاقي آن شامل ستونهاي سنگي استوانهاي شكل است كه بر روي هم قرار گرفتهاند. همچنين اتاقهاي سرپوشيده و يك ايوان كه محل برافروختن آتش بوده، از ديگر ويژگيهاي اين بناست.
بناي اين آتشكده تا قرن چهارم هجري سالم بوده است. ابن فقيه همداني در آن زمان بناي نيمور را همطراز ايوان كسري، قصر شيرين و معبد كنگاور دانسته است.
مسجد جامع محلات:
اين مسجد در مركز بافت قديمي شهر محلات واقع شده است. و به نام مسجد جمعه نيز خوانده مي شود. اين مسجد داراي ايوان و حياطي است كه اطراف آن بصورت حجره دو طبقه و به شكل بسيار زيبايي آراسته شده است. شبستان مسجد داراي ستونهايي جالب مي باشد و سقف آن با تختههايي پوشيده شده كه روي آن آيات قرآن نقش گرديده است.در سال 1369، بطور تصادفي در جلوي مسجد، قبري مشخص گرديد كه كارشناسان قدمت آن را 1200 سال تعيين كردهاند.
قلعه آقاخان:
اين قلعه در قسمت جنوبي شهر محلات واقع شده كه در حال حاضر قسمت عمده آن تخريب شده است.
قلعه جمشيدي:
اين قلعه در شهر نيمور واقع است و آن را احتمالاً مربوط به دوره ساساني ميدانند. اين قلعه به نام قلعه گبري نيز معروف است.
جاذبه هاي طبيعي
چشمه آبگرم محلات:
در فاصله 15 كيلومتري شمال شرق محلات در ارتفاعات بلند منطقه، چشمه آبگرم محلات جوشان است كه از معروفيت خاصي برخوردار مي باشد.بطور كلي چشمههاي آبگرم به دو نوع تقسيم مي شوند: نوع اول چشمه هايي هستند كه آب آنها از روي زمين سرچشمه گرفته و در ابتدا داراي حوادث طبيعي بوده، اما پس از فرورفتن در زمين و گذشتن از لايههاي گوناگون، گرماي آنها گرفته شده و برخي مواد كاني را در خورد حل مي نمايند و از راهها و منافذ ديگري در سطح زمين متجلي مي گردند. نوع دوم آبگرمهايي هستند كه بيشتر از بخار خميره سنگهاي سوزان درون پوسته زمين بوجود آمده و به سطح زمين مي رسند. تحقيقات بعمل آمده مشخص مي سازد كه آبگرم محلات از نوع دوم ميباشد.
دسترسي به اين چشمه از دو طريق ممكن است:
1ـ از طريق جاده دليحان ـ محلات
2ـ جاده اصلي قم ـ اصفهان (از طريق جاده دودهك ـ خورهه)
خواص درماني آبگرم محلات:
رنگ مايل به قرمز و مزه آب چشمه هاي آبگرم محلات نشان مي دهد كه اين آب داراي تركيبات آهن و احتمالاً گوگرد مي باشد. به همين جهت داراي خاصيت
[ شنبه 5 مرداد 1392
] [ 17:19 ] [ alireza parsa ] دومین مراسم آیینی سنتی شهرستان تفرش امروز جمعه 27بهمن ماه سال 91 باحضور جمع زیادی از مردم تفرش
ومسئولین برگزار شد دراین مراسم چگورنوازی توسط تنی
چند از چگور نوازان انجام شد همچنین توسط چوپانان
آواهای چوپانی خوانده شد كه مورد استقبال حاضرین قرار
گرفت دراین مراسم ریاست سازمان میراث فرهنگی استان
مركزی به تشریح عملكرد این سازمان درباره شهرستان
تفرش پرداخت وسپس مراسم گوسه گلدی برگزار شد
همچنین مراسم رقص سنتی تفرش اجراگردید
[ چهار شنبه 2 مرداد 1392
] [ 1:9 ] [ alireza parsa ] شهر تفرش با راه اصلی به اراک و باجادة سراسری تهران ـ اصفهان، از طریق شهر دستجرد (در استان قم) و دلیجان، به مرکز استانِ اصفهان مرتبط میشود. تفرش در ۱۳۳۳ ش به شهر تبدیل شد (ایران. وزارت کشور. معاونت سیاسی و اجتماعی. دفتر تقسیمات کشوری، ۱۳۸۰، ص ۸۱). در سرشماری ۱۳۷۵ ش، جمعیت آن ۵۵۵، ۱۲ تن ذکر شدهاست. [ سه شنبه 1 مرداد 1392
] [ 13:51 ] [ alireza parsa ] این شهرستان، معادن گچ، سنگ ساختمانی، خاک نسوز، سنگ تراورتن و سنگ آهک دارد. صنایع آن عبارت اند از: کارگاههای یخ سازی، ریخته گری، پِرِس کاری، مبل سازی، گونی بافی، موزاییک سازی و آسفالت سازی (همان، ج ۴۸، ص ۴۱ـ۴۲) [ سه شنبه 1 مرداد 1392
] [ 13:50 ] [ alireza parsa ] [ سه شنبه 1 مرداد 1392
] [ 13:50 ] [ alireza parsa ] یکی از جاذبههای طبیعی تفرش آب معدنی «چشمه گراو» است. این چشمه به فاصله ۵ کیلومتری تفرش میان دو روستای کبوران و طراران واقع گردیده و دسترسی به آن آسان است. آب آن معدنی و دارای خواص درمانی است [ سه شنبه 1 مرداد 1392
] [ 13:50 ] [ alireza parsa ] [ سه شنبه 1 مرداد 1392
] [ 13:49 ] [ alireza parsa ] در بیابانهای مستعد و استثنایی این منطقه نیز گیاهان متنوع وحشی و دارویی بسیار رشد میکند. همچنین گیاهانی نظیر زیتون و زعفران که در دوآب وهوای متفاوت رشد میکنند، هر دو در تفرش کشت میشوند. یکی دیگر از نامهایی که تفرش به آن معروف است «شهر گردو و بادام» است. علت خوب بودن این دو محصول در این منطقه، وجود درصد کمی آهک در خاک منطقهاست. بزرگترین درخت گردو با محیط ۶ متر و قطر ۱٫۹ متر در روستای دلارام (تراران) قرار دارد و سالانه پانزده هزار عدد گردو میدهد[نیازمند منبع]. باتوجه به محصوربودن شهرستان تفرش درمیان کوههای فلات مرکزی ایران کوههای تفرش نیز از ابتدای فصل بهارشاهد رویش انواع گونههای گیاهی که برخی از آنها خوردنی وبرخی دیگر دارای خواص طبی میباشند درفصل بهار در کوههای تفرش انواع گیاهان مانند:آویشن-ریواس –بالامبو(باریجه) کنگر –موسیر- گون کتیرا ودهها گونه ارزشمنددیگرمیروید که دراین فصل برخی از اهالی تفرش به کوهها رفته وضمن کوهنوردی وتفریح به چیدن این گیاهان نیز میپردازند دربهاردوگونه ریواس وبالامبو بیشتر مورد توجه میباشندکه برای برخی نیز جنبه اقتصادی وفروش آن دربازار رانیز داردگه البته گیاه بالامبو حفاظت شده وچیدن آن محدودیت بسیاری دارد. همچنین گل خطمی، شیرین بیان، گل بابونه، خاکشیر، کاسنی، شاتره رویش فراوان دارد. [ سه شنبه 1 مرداد 1392
] [ 13:48 ] [ alireza parsa ] رودهای مهم این شهرستان عبارت اند از: آبْکَمَر که از ارتفاعات جنوبی تفرش سرچشمه میگیرد و در حدود ۲۳ کیلومتری شمال غربی شهر تفرش به رود قَره چای میپیوندد؛ فرمهین که از دهستان رودبار سرچشمه میگیرد و پس از آبیاری بخشهایی از اراضی شهرستان، به کویر میقان میریزد؛ قَره چای که بخشهایی از اراضی شمالی شهرستان را آبیاری میکند و سپس به دریاچة نمکِ قم میریزد (جعفری، ج ۲، ص ۸۷، ۳۲۹ـ۳۳۱؛ فرهنگ جغرافیائی آبادیها، ج ۴۸، ص ۴۱). رود آب کمر در شهر جریان دارد. آب و هوای شهر نسبتاً سرد و خشک است. حداکثر دمای آن ْ۳۲ در تابستانها و حداقل آن ْ۱۵- در زمستانها و میانگین بارش سالانة آنجا حدود ۲۶۰ میلیمتر است. [ سه شنبه 1 مرداد 1392
] [ 13:48 ] [ alireza parsa ] از کوههای مهم آن، کوه گُوجِه (بلندترین قله ح ۱۴۱، ۳ متر)، کوه دوقلو دو بَرادران (بلندترین قله ح ۹۲۱، ۲ متر) و قرِه گُوزیل قَرِلان (بلندترین قله ح ۴۲۰، ۲ متر) است (جعفری، ج ۱، ص ۲۵۸، ۴۰۱، ۴۸۲). در این شهرستان غارهایی وجود دارد، از جمله: گاوخور/ گاوخُل (خل در اصطلاح محلی: سوراخ)، علی خورنده، و اَمْجَک. کوههای قشلاق (ارتفاع ح ۳۶۲، ۲ متر) و گندم کوه (ارتفاع ح ۱۵۶، ۲ متر) از شمال و منار (ارتفاع ح ۲۳۷، ۲ متر) و نقره کمر (ارتفاع ح ۳۷۹، ۳ متر) از جنوب شرقی شهر را احاطه کردهاند؛ ازینرو تفرش را «چال تفرش» هم خواندهاند (سیفی فمی تفرشی، ص ۵۰). درقسمت شمال شهر تفرش قله گندم کوه واقع شدهاست این کوه مخروطی شکل۲۱۵۶متر ارتفاع داردوتقریبا از تمام نقاط شهر قابل رویت میباشدوبنا به گفته قدیمی هابه این علت گندم کوه نامیده میشود که اگر ازفراز گردنه خرازان به این کوه وتپه مجاور آن نگاه کنیدمشاهده میکنید که کوه گندم کوه مانند یک خرمن بزرگ گندم است وتپههای مجاور آن مانند انبوهی از خرمن وگندمهای کوبیده نشدهاست دیگر کوههای معروف: دیمنار، کوه دایرهای علی خورنده که دو غار علی خورنده و گاوخور در آن است و این کوه دایرهای زیبا نماد شهر است که از همه جای شهر قابل رویت است، [ سه شنبه 1 مرداد 1392
] [ 13:47 ] [ alireza parsa ] |
|
[ طراحي : قالب سبز ] [ Weblog Themes By : GreenSkin.ir ] |